
Nửa số bài thi dưới 5 điểm
Năm 2024, trong số hơn 98.400 thí sinh TPHCM dự thi lớp 10, có tới 55.263 em bị điểm Toán dưới 5, chiếm 56% thí sinh dự thi.
Mức điểm phổ biến nhất là 5, với 7150 em. Môn Toán chỉ có 49 thí sinh đạt 10 điểm; 562 thí sinh đạt từ 9 tới 9,75 điểm.
Năm 2023, trong số 93.000 thí sinh dự thi lớp 10 môn Toán có 44.126 em được dưới 5 điểm.

Năm 2022, trong 92.074 thí sinh dự thi môn Toán, có 41.775 bài thi dưới 5, gồm 1.683 bài thi <=1, chỉ ghi nhận 190 điểm 10 và 1.422 điểm từ 9 đến 9,75.
Năm 2021, do dịch Covid-19 nên TPHCM không tổ chức thi lớp 10. Như vậy, trong 3 năm 2018-2019-2022, xấp xỉ 50% số thí sinh dự thi có điểm dưới 5 môn Toán.
Vì sao điểm Toán lớp 10 TPHCM luôn thấp?
Đề thi Toán lớp 10 TPHCM có 8 câu hỏi, với những bài vận dụng thực tế, sáng tạo. Đề thi nhiều năm được đánh giá là khá khó. Năm 2024, khi kết thúc môn thi, nhiều thí sinh đã bật khóc. Về phía giáo viên, có hai hướng nhận định. Có ý kiến cho rằng đề thi hay và thú vị, trong khi ý kiến khác nhận định đề hơi quá sức.
Sở GD-ĐT TPHCM lý giải, đề thi tuyển sinh lớp 10 phải phân loại được các em có trình độ cao hơn, giỏi hơn để vào các trường tốp đầu, những em có trình độ thấp hơn vào các trường tốp giữa và tốp kế tiếp.
"Trước khi kỳ thi vào lớp 10 diễn ra, hội đồng đề đã xây dựng ma trận đề, trong đó xác định các mức độ hiểu biết, vận dụng và vận dụng cao. Xuyên suốt từ năm 2014, mỗi năm, môn toán ở TPHCM đều tăng về mức độ vận dụng kiến thức đời sống. Các em phải lựa chọn kiến thức toán đã học để áp dụng giải quyết các vấn đề đặt ra trong câu hỏi", đại diện Sở GD-ĐT nói.
Năm 2022 và 2023, đề thi Toán lớp 10 TPHCM được đánh giá có cấu trúc và độ khó nhất định. Trong đó bao gồm 2 bài đại số thuộc phần hàm số và định lý viet, 4 bài toán thực tế, 1 bài toán đố, và 1 bài hình học phẳng. Một số câu hỏi có điểm mới, như học sinh phải giải phương trình số tìm số nguyên…
Thầy Tuấn Anh (Trường THPT Thủ Đức) nhận định đề thi phân loại học sinh tốt do có các bài vận dụng thực tế, yêu cầu học sinh đọc hiểu, sử dụng kiến thức Toán rộng, kết hợp, để giải quyết bài toán. Đề thi không đơn thuần theo một dạng quen thuộc. Nếu học sinh không có nền tảng toán tốt thì rất khó để lấy điểm 8 trở lên.
Thầy Lâm Vũ Công Chính (Trường THPT Nguyễn Du) nhận định, nhiều năm liền khoảng 50% bài thi Toán lớp 10 TPHCM dưới 5 là tỷ lệ khá ổn định từ khi TPHCM đổi mới ra đề theo hướng đánh giá năng lực, vận dụng kiến thức của học sinh. Cách ra đề này khác với kiểm tra trên lớp, kiểm tra học kỳ và cũng khác với những dạng bài tập trong sách giáo khoa hiện hành.
Thầy Chính nêu ví dụ, một bài toán bình thường theo sách giáo khoa sẽ đưa ra những ẩn số theo dạng x, y, z và yêu cầu thí sinh giải phương trình. Còn ở bài toán thực tế, ẩn số được đưa ra theo tình huống với những thông tin về giá bán, các mức chiết khấu khác nhau. Việc giải phương trình không khó nhưng để giải được bài toán thực tế, học sinh phải biết đọc, phân tích đề và chuyển đổi ngôn ngữ dữ liệu thực tế sang các ẩn số và phép tính. Đây là khâu khó và khiến nhiều thí sinh lúng túng nhất.

Thầy Chính nêu ra 3 lý do. Thứ nhất là giáo dục có sự đổi mới nhưng chưa đồng bộ. Đề thi tuyển sinh lớp 10 THPT công lập theo định hướng phát triển năng lực học sinh, là cốt lõi của Chương trình giáo dục phổ thông 2018, trong khi nội dung học vẫn áp dụng theo sách giáo khoa hiện hành theo chương trình giáo dục phổ thông 2006.
Thứ hai là đa số học sinh chưa có thói quen tư duy khi gặp các bài toán thực tiễn mà thường chỉ lặp lại các kiến thức, các dạng toán do thầy cô chỉ dẫn. Hầu hết học sinh mang tư tưởng học để thi nên thụ động, thiếu đam mê tìm tòi, nghiên cứu hoặc tìm hiểu các vấn đề đang diễn ra trong cuộc sống hàng ngày. Học sinh gặp khó khăn khi giải các bài toán thực tế vì chưa biết “chuyển đổi ngôn ngữ” từ dữ liệu bài toán sang các phép tính, phương trình, hệ phương trình… trong khi số câu hỏi bài toán thực tế lại chiếm 50% trong đề thi tuyển sinh.
Thứ ba là học sinh lớp 9 được xét công nhận tốt nghiệp THCS nên một số em có tâm lý không phải thi nên không cố gắng học tập.
Cảnh báo đề thi năm 2025
Kỳ thi lớp 10 năm 2025 lần đầu tiên theo Chương trình GDPT 2018. Đề thi môn Toán sẽ bao gồm các mạch kiến thức: Hình học và đo lường; số và đại số; thống kê và xác suất. Nội dung kiểm tra nhằm đánh giá các năng lực toán học: Tư duy và lập luận toán học; giải quyết vấn đề toán học; mô hình hóa toán học.
Trong đó, đề thi sẽ yêu cầu học sinh biết vận dụng kiến thức đã học giải quyết các vấn đề thực tế; khuyến khích tăng cường việc tự học, sáng tạo, tránh tình trạng học tủ, học vẹt; giúp học sinh định hướng một số kiến thức, kỹ năng cần thiết khi bước vào cấp THPT.
Thầy Lâm Vũ Công Chính (Trường THPT Nguyễn Du) cho rằng, hướng đến chương trình giáo dục phổ thông 2018, học sinh có thể áp dụng kiến thức học được để giải quyết một số vấn đề trong thực tế. Tuy nhiên đề thi tránh đưa ra tình huống thực tế lại phi thực tế, gán ghép công thức một cách khiên cưỡng.


