Có một kỉ vật mà khi tôi đi ra khỏi trại giam ấy tôi vẫn giữ bên mình như vật báu đó là những lá thư phô tô và hình ảnh những phong thư đẹp đẽ do những phạm nhân ở trại giam viết cho nhau và viết cho người thân ở bên ngoài. Những phạm nhân đã lỡ giết người, lỡ gùi những giỏ ma túy lệch vai khi họ phải sống trong quãng thời gian sám hối, họ yếu đuối và tội tình biết bao.
Tôi đến trại giam Ninh Khánh trong một ngày lạ lùng. Ở đó yên tĩnh khiến tôi có thể nghe được đủ thứ tiếng của đồng, rừng và những nỗi buồn cứ thấm “đắng” từng ý nghĩ khi bắt gặp thân phận biết yêu khi đã muộn màng.
Chung thân nhưng vẫn hi vọng vào tương lai…
Cả ngày miệt mài lao động với đủ nghề : Cói, thêu, dệt, mộc… khi về đêm các phạm nhân nữ thường trải lòng trên trang giấy. Có những lá thư được họ viết đi viết lại, gửi đi yêu thương rồi mang trăn trở, lo lắng. Chị Nguyễn Thị Hiệp (Cán bộ giáo dục tại Phân trại 3, trại giam Ninh Khánh) đã đặt vào tôi những bức thư rưng rưng của những phạm nhân đang cải tạo ở nơi này.
Bao thư đặc biệt của một nữ phạm nhân phải lĩnh án chung thân. Phong thư được làm từ giấy A4 dán vuông vức, trên nền phong thư thì dán những trái tim đỏ, hồng, xanh ngang dọc, ở giữa những trái tim đặt những viên đá bằng nhựa màu bạc và ở phần người gửi ghi nắn nót: Vợ phương xa. Người nhận ghi: Trần Tuấn Phong (đội 12, trại, 6 K1 Thanh Phong, Nghệ An).
Hỏi ra mới biết thư của phạm nhân Phạm Thị Quế viết cho người bạn cũng đang thụ án ở một trại giam khác. Họ cùng phải lĩnh án chung thân bởi những tội đặc biệt nghiêm trọng.
Quế vào trại giam khi 19 tuổi, cái tuổi lẽ ra được thương yêu và nâng niu thì Quế lại phải lĩnh án chung thân và sống trong sám hối vì tội giết người và cướp tài sản. Những ngày đầu vào đây Quế hay buồn và tuyệt vọng, từ khi có thư làm quen của bạn tù ở trại Thanh Phong (Thanh Hóa) Quế lạc quan hơn và thường xuyên thư đi thư lại.
Quế viết để được chia sẻ và để được hi vọng vào tương lai như thế này: “Anh ạ, những gì trong quá khứ ta chẳng thế thay đổi được… Bây giờ em chỉ hi vọng vào tương lai. Khi hi vọng, em thấy bản thân mình có trách nhiệm cải tạo tốt trong trại để trở về cùng anh. Chúng mình sẽ nắm tay nhau đắp xây tổ ấm anh nhé! Và những ý nghĩ đó đang ùa về trong tâm trí em, em hi vọng và thấy mình hạnh phúc”.
Quế tâm sự rằng, thời gian đầu vào trại không ngày nào Quế nghĩ đến cái chết. Nhận được thư làm quen của Phong ban đầu Quế cũng nghi ngại. Sau những ngày dài dằng dặc nghĩ mình cần lạc quan, cần sống tiếp và có thể nghĩ đến ngày về dù mức án hiện tại là chung thân… Quế đã nhận thư và trả lời bằng cái tình của người sám hối. “Nó như tia nắng khi con người ta ở cuối đường hầm le lói…”
.
“Những ngày ở trại giam sao mà dài thế?”
Ở trại giam Ninh Khánh qua tìm hiểu tôi biết được rằng, có những vợ chồng, những cặp đôi yêu nhau cùng có chung quá trình phạm tội nhưng thụ án ở các trại giam khác nhau. Họ viết những lá thư để động viên nhau vượt qua khó khăn và cải tạo tốt để sớm trở về gia đình.
Có một điều gì đó khắc khoải sau mỗi dòng chữ của những người vợ, người chồng lỡ sa chân vào tội lỗi. Giàng A Giàng và Giàng A Chu là một cặp vợ chồng như thế.
Giàng đang ở trại Ninh Khánh (Ninh Bình) có lẽ cũng được học ít nên nét chữ thô và vụng. Trong thư Giàng gửi Chu có đoạn viết: “Anh Chu ơi, em trả án được một tháng rồi. Những ngày ở trại giam sao mà dài thế…Anh có khỏe không? anh như thế nào rồi? Nếu anh khỏe và tấm lòng với em không thay đổi thì em rất mừng. Anh Chu ơi, vợ chồng mình đều vào đây rồi! Em rất thương anh nhưng em không biết làm sao để lo cho anh được. Giờ đây em chỉ mong em và anh cải tạo cho thật tốt để chúng ta sớm trở về với các con thôi. Còn về phần em, em vẫn bình thường, em vẫn khỏe, bây giờ em đi làm cói ở đội 6 và công việc không vất vả anh ạ…
Anh đừng lo cho em nhiều nhé, anh ơi nếu các con xuống thăm anh thì anh bảo các con gửi cho em ít tiền chứ đừng đi xuống thăm em nhé! Đường xa lắm! Nếu các con xuống thế phải mất nhiều tiền mới xuống được…”
Khi đọc những bức thư chan chứa này, tôi nhận ra rằng trong lúc quay quắt nhất, ân hận nhất, sự tự do còn khá xa vời thì vẫn có những ý nghĩ lạc quan ở trong lòng những phạm nhân và những lá thư chấp cánh cho những lạc quan ấy.
Ngô Minh Hải
…Còn tiếp
Tôi đến trại giam Ninh Khánh trong một ngày lạ lùng. Ở đó yên tĩnh khiến tôi có thể nghe được đủ thứ tiếng của đồng, rừng và những nỗi buồn cứ thấm “đắng” từng ý nghĩ khi bắt gặp thân phận biết yêu khi đã muộn màng.
Chung thân nhưng vẫn hi vọng vào tương lai…
Cả ngày miệt mài lao động với đủ nghề : Cói, thêu, dệt, mộc… khi về đêm các phạm nhân nữ thường trải lòng trên trang giấy. Có những lá thư được họ viết đi viết lại, gửi đi yêu thương rồi mang trăn trở, lo lắng. Chị Nguyễn Thị Hiệp (Cán bộ giáo dục tại Phân trại 3, trại giam Ninh Khánh) đã đặt vào tôi những bức thư rưng rưng của những phạm nhân đang cải tạo ở nơi này.
Bao thư đặc biệt của một nữ phạm nhân phải lĩnh án chung thân. Phong thư được làm từ giấy A4 dán vuông vức, trên nền phong thư thì dán những trái tim đỏ, hồng, xanh ngang dọc, ở giữa những trái tim đặt những viên đá bằng nhựa màu bạc và ở phần người gửi ghi nắn nót: Vợ phương xa. Người nhận ghi: Trần Tuấn Phong (đội 12, trại, 6 K1 Thanh Phong, Nghệ An).
Hỏi ra mới biết thư của phạm nhân Phạm Thị Quế viết cho người bạn cũng đang thụ án ở một trại giam khác. Họ cùng phải lĩnh án chung thân bởi những tội đặc biệt nghiêm trọng.
 |
| Phong thư vuông vức và đẹp đẽ được làm bởi phạm nhân Phạm Thị Quế |
Quế viết để được chia sẻ và để được hi vọng vào tương lai như thế này: “Anh ạ, những gì trong quá khứ ta chẳng thế thay đổi được… Bây giờ em chỉ hi vọng vào tương lai. Khi hi vọng, em thấy bản thân mình có trách nhiệm cải tạo tốt trong trại để trở về cùng anh. Chúng mình sẽ nắm tay nhau đắp xây tổ ấm anh nhé! Và những ý nghĩ đó đang ùa về trong tâm trí em, em hi vọng và thấy mình hạnh phúc”.
Quế tâm sự rằng, thời gian đầu vào trại không ngày nào Quế nghĩ đến cái chết. Nhận được thư làm quen của Phong ban đầu Quế cũng nghi ngại. Sau những ngày dài dằng dặc nghĩ mình cần lạc quan, cần sống tiếp và có thể nghĩ đến ngày về dù mức án hiện tại là chung thân… Quế đã nhận thư và trả lời bằng cái tình của người sám hối. “Nó như tia nắng khi con người ta ở cuối đường hầm le lói…”
.
“Những ngày ở trại giam sao mà dài thế?”
Ở trại giam Ninh Khánh qua tìm hiểu tôi biết được rằng, có những vợ chồng, những cặp đôi yêu nhau cùng có chung quá trình phạm tội nhưng thụ án ở các trại giam khác nhau. Họ viết những lá thư để động viên nhau vượt qua khó khăn và cải tạo tốt để sớm trở về gia đình.
 |
| Những lá thư qua lại là nguồn động viên tinh thần của các phạm nhân. |
Giàng đang ở trại Ninh Khánh (Ninh Bình) có lẽ cũng được học ít nên nét chữ thô và vụng. Trong thư Giàng gửi Chu có đoạn viết: “Anh Chu ơi, em trả án được một tháng rồi. Những ngày ở trại giam sao mà dài thế…Anh có khỏe không? anh như thế nào rồi? Nếu anh khỏe và tấm lòng với em không thay đổi thì em rất mừng. Anh Chu ơi, vợ chồng mình đều vào đây rồi! Em rất thương anh nhưng em không biết làm sao để lo cho anh được. Giờ đây em chỉ mong em và anh cải tạo cho thật tốt để chúng ta sớm trở về với các con thôi. Còn về phần em, em vẫn bình thường, em vẫn khỏe, bây giờ em đi làm cói ở đội 6 và công việc không vất vả anh ạ…
Anh đừng lo cho em nhiều nhé, anh ơi nếu các con xuống thăm anh thì anh bảo các con gửi cho em ít tiền chứ đừng đi xuống thăm em nhé! Đường xa lắm! Nếu các con xuống thế phải mất nhiều tiền mới xuống được…”
Khi đọc những bức thư chan chứa này, tôi nhận ra rằng trong lúc quay quắt nhất, ân hận nhất, sự tự do còn khá xa vời thì vẫn có những ý nghĩ lạc quan ở trong lòng những phạm nhân và những lá thư chấp cánh cho những lạc quan ấy.
Ngô Minh Hải
…Còn tiếp
.svg){kind=icon}
