Chiều 13/6, chương trình hội thảo “Chương mới ngành Bán dẫn – Cơ hội của Việt Nam” do VINASA và Ủy ban Phát triển Công nghiệp Bán dẫn phối hợp tổ chức với mục tiêu thảo luận, cập nhật những xu hướng, báo cáo mới nhất về ngành bán dẫn, đồng thời định hình các cơ hội phát triển ngành công nghiệp chiến lược này tại Việt Nam.

Tương lai sẽ phụ thuộc vào bán dẫn

Theo ông Trương Gia Bình, hơn 25 năm trước, FPT – doanh nghiệp từng tiên phong Go Global, mở cửa ra thế giới từ những năm 1990 nhưng đơn độc vì không lan tỏa tinh thần xuất khẩu phần mềm, khiến cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam chậm chân trong làn sóng toàn cầu hóa công nghệ.

FPT cũng không đầu tư vào bán dẫn khi cơ hội đến sớm, dù lãnh đạo Tập đoàn từng đến Đài Loan (Trung Quốc) và nhìn thấy tiềm năng của ngành này. Đến nay, ông Trương Gia Bình khẳng định: “FPT sẽ không lặp lại những lỗi lầm đó lần nữa”.

Trương Gia Bình .JPG
Ông Trương Gia Bình, Chủ tịch Hội đồng Sáng lập VINASA, Chủ tịch Ủy ban Phát triển Công nghiệp Bán dẫn, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn FPT. Ảnh BTC

Chia sẻ tại hội thảo, ông Trương Gia Bình cho biết FPT xác định 5 trụ cột chiến lược công nghệ gồm: AI – BÁN – XE – SỐ – XANH, trong đó AI và BÁN (bán dẫn) sẽ là trụ đỡ của tương lai số.

“Bán dẫn chính là lương thực của kỷ nguyên số. Thế giới sẽ cần vi mạch như con người cần ăn”, ông ví von. Cùng với đó, AI được xem như dầu khí của thời đại mới. Các mô hình AI, đặc biệt công nghệ chip AI Edge, đòi hỏi chip hiệu suất cao, tiết kiệm năng lượng, độ chính xác lớn và đây chính là phân khúc mà Việt Nam có thể tham gia mạnh mẽ.

“Chúng ta giỏi làm ra những thứ nhỏ bé, tinh gọn, chính xác tuyệt đối, những thứ mà AI on chip rất cần”, ông Bình khẳng định. “Khi chúng tôi nói về AI chip, có người còn nghi ngờ. Nhưng rồi DeepSeek ra đời, cho thấy chúng ta đang đi đúng hướng”.

Theo ông Trương Gia Bình, dù từng bỏ lỡ cơ hội với ngành bán dẫn hơn 25 năm trước, giờ là lúc Việt Nam không được phép chậm chân thêm một lần nào nữa.

“Chúng tôi đã không đầu tư vào bán dẫn dù từng đến tận Đài Loan và thấy trước tiềm năng. FPT sẽ không lặp lại những lỗi lầm đó lần nữa”.

Cơ hội lịch sử của dân tộc Việt Nam

Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để tham gia sâu vào ngành bán dẫn toàn cầu, với hai lợi thế cốt lõi làm nền tảng.

Trước hết, nước ta sở hữu nguồn nhân lực trẻ, thông minh, nhanh nhạy, sẵn sàng học hỏi và làm chủ công nghệ cao. Không chỉ có năng lực, thế hệ này còn mang trong mình khát vọng đổi đời, khát vọng đưa đất nước vươn lên mạnh mẽ bằng tri thức và sáng tạo.

Bên cạnh đó, hạ tầng nghiên cứu và thiết kế chip tại Việt Nam đang từng bước hình thành. Các phòng lab hiện đại liên tục được đầu tư, tạo điều kiện thuận lợi để những chuyên gia người Việt ở khắp nơi trên thế giới trở về đóng góp, trực tiếp tham gia vào quá trình xây dựng hệ sinh thái công nghệ cao ngay trên quê hương.

Đặc biệt, yếu tố không thể thiếu là định hướng chính sách nhất quán từ Chính phủ. Quyết định 1131/QĐ-TTg ngày 12/6/2025 xác lập rõ bán dẫn và trí tuệ nhân tạo là hai công nghệ trọng yếu quốc gia, một lời khẳng định mạnh mẽ về cam kết phát triển dài hạn trong lĩnh vực này.

“Tôi tin công nghệ 1-2 nano sẽ vẫn phát triển ở Mỹ, Nhật. Nhưng những công nghệ ứng dụng rộng rãi như chip AI Edge, linh hoạt, tinh gọn phải được sản xuất ở Việt Nam. Quốc gia hưng vong, thất phu hữu trách. Tương lai Việt Nam có trở thành quốc gia hùng cường, dân tộc ta có thể phồn vinh hay không, phụ thuộc vào chính chúng ta”, ông Trương Gia Bình nhấn mạnh.

Không chỉ là tầm nhìn, cơ hội ấy đang dần trở nên rõ nét hơn qua những hành động cụ thể. Tại khuôn khổ sự kiện ông Trần Xuân Tú, Viện trưởng Viện Công nghệ Thông tin, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết: “Trong thời gian gần đây, chúng tôi đã có cuộc đàm phán trực tiếp với lãnh đạo TSMC, hãng sản xuất bán dẫn hàng đầu thế giới. Họ nhìn nhận rằng Việt Nam đang có cơ hội rất rõ ràng để hình thành một hệ sinh thái thiết kế chip, từ đào tạo, nghiên cứu đến ứng dụng”.

Trần Xuân Tú.jpg
Việt Nam đang có cơ hội rất rõ ràng để hình thành một hệ sinh thái thiết kế chip, từ đào tạo, nghiên cứu đến ứng dụng. Ảnh BTC

Không dừng lại ở đó, Viện cũng đang tiến hành đàm phán hợp tác giáo dục với Amkor, một trong những tập đoàn lớn trong lĩnh vực đóng gói và kiểm thử bán dẫn.

Theo ông Tú, sự hợp tác này sẽ đặt nền móng quan trọng cho việc nâng cao năng lực nguồn nhân lực tại Việt Nam, đặc biệt trong mảng đóng gói tiên tiến, một mắt xích then chốt trong chuỗi giá trị ngành bán dẫn.

“Tôi tin rằng, nếu các đại học, doanh nghiệp, chính quyền và cộng đồng cùng đồng lòng, Việt Nam hoàn toàn có thể vươn lên trở thành trung tâm thiết kế và đổi mới sáng tạo trong ngành bán dẫn của khu vực”, ông Tú khẳng định.