Là cầu nối và là phương tiện lan tỏa các giá trị văn hóa, những năm qua, công tác bảo tồn, phát huy tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài đã đạt được nhiều kết quả quan trọng.
Tại Italia, tiếng Việt bén rễ từ rất sớm. Khóa học “Ngôn ngữ và văn học Việt Nam” đầu tiên được khai giảng vào niên học 1999 - 2000 ở Italia và kéo dài nhiều năm tại Phân khoa Ngoại ngữ và Văn học, Đại học Turin.
Bộ môn tiếng Việt tại Đại học Ca’Foscari, thành phố Venice đã ra đời được hơn 5 năm, hay Đại học Đông Phương Naples cũng mở Khoa Tiếng Việt đã cho thấy sự quan tâm của lớp trẻ Italia đối với Việt Nam và tiếng Việt.

Thực hiện công tác gìn giữ, trao truyền và lan tỏa tiếng Việt, cộng đồng người Việt Nam ở Italia, trong đó có đội ngũ du học sinh luôn chú trọng xây dựng các hoạt động gắn liền với tôn vinh ngôn ngữ, văn hóa Việt.
Dù số lượng không đông như ở một số nước châu Âu khác nhưng với tinh thần sôi nổi và đóng góp thiết thực, cộng đồng sinh viên Việt Nam ở Italia đã được công nhận là 1 trong 14 hội sinh viên ở nước ngoài trực thuộc Trung ương Hội Sinh viên Việt Nam trong năm 2021.
Du học sinh Việt Nam đã triển khai nhiều mô hình, hoạt động sáng tạo để lan tỏa ngôn ngữ mẹ đẻ. Đơn cử như Chương trình “Festival Sinh viên Việt Nam tại Italia năm 2024" do Hội Sinh viên Việt Nam tại Italia (ASVI) tổ chức dưới sự bảo trợ của Đại sứ quán Việt Nam. Chương trình nhằm mục đích quảng bá văn hóa, ngôn ngữ Việt Nam đến với các bạn bè quốc tế.
Luôn quan điểm duy trì tiếng mẹ đẻ vì ngôn ngữ và văn hóa là cốt lõi của bản sắc dân tộc thông qua những hoạt động cộng đồng, các du học sinh Việt Nam ở Italia đã tạo ra một không gian kết nối cho cộng đồng người Việt xa xứ, một Việt Nam thu nhỏ ngay trên nước bạn. Đây không chỉ là những sân chơi bổ ích mà còn nơi giao lưu, quảng bá văn hóa dân tộc.
Khánh Minh – du học sinh Việt Nam chia sẻ, các hội nhóm sinh viên Việt Nam luôn đề cao lòng tự tôn, tự hào dân tộc. Nhiều bạn tự giác tìm cách truyền bá tiếng Việt trong cộng đồng người Việt và luôn gắn kết với các thầy cô, cũng như các sinh viên Italia đang học tiếng Việt trong các sự kiện quảng bá văn hóa Việt Nam tại Italia nói chung và thành phố Venice nói riêng.
Là du học sinh có 3 năm học tập tại đây, Minh Trang cho biết, việc lan tỏa tiếng Việt ở Italia được kiều bào, người dân bản xứ đón nhận. Tuy nhiên, công tác này cũng gặp không ít khó khăn, một phần là do người Việt sống không tập trung mà tản mát ở nhiều thành phố. Bên cạnh đó, việc dạy và học tiếng Việt cho con em người Việt tại từng địa bàn rất khác nhau, có nơi thuận lợi và nơi còn nhiều khó khăn.
Mặt khác, môi trường sinh hoạt, học tập chủ yếu là ngôn ngữ bản địa nên trẻ em Việt Nam sinh ra và lớn lên ở nước ngoài sẽ ít có cơ hội thực hành tiếng Việt. Nếu gia đình không quan tâm bồi dưỡng hay dạy từ nhỏ, khi lớn các em sẽ ngại và cho rằng tiếng Việt khó.
“Để truyền cảm hứng học tiếng Việt, bản thân các gia đình nên tạo môi trường cho con em nghe – nói – giao tiếp tại nhà. Các con nghe nói nhiều sẽ thấy tiếng Việt không khó nữa. Tôi biết nhiều trường hợp, các gia đình bận rộn rồi gửi con suốt ngày cho bảo mẫu nước ngoài; ở nhà cũng dùng tiếng bản xứ với bố mẹ. Một ngôn ngữ học được không đơn giản, nhưng mất đi tiếng quê hương đất nước là điều thiệt thòi cho các cháu và cộng đồng người Việt”, Minh Trang chia sẻ.