Chiến tranh qua đi, nỗi đau da cam còn lại. Tuy nhiên, những nạn nhân da cam luôn tự mình vươn". Nhân ngày vì nạn nhân chất độc màu da cam Việt Nam 10/8, chúng tôi xin giới thiệu tới quý độc giả những tấm gương nghị lực điển hình cho các nạn nhân nhiễm chất độc da cam.

Nhạc sĩ "da cam" Nguyễn Thanh Tùng

Nguyễn Thanh Tùng (SN 1979) là một nhạc sĩ, nghệ sĩ đàn bầu của Việt Nam nổi tiếng với tiếng đàn truyền cảm cùng những sáng tác đặc biệt cho các loại nhạc cụ dân tộc của Việt Nam như đàn bầu, đàn tam thập lục,...

Tùng sinh ra tại Hà Nội. Do di chứng của chất độc màu da cam, khi sinh ra Tùng đã khiếm thị một mắt, mắt còn lại thị lực yếu. Tùng vào học lớp 1 khi lên 7 tuổi. Mắt Tùng ngày càng mờ đi, học hết lớp 5 thì cuộc sống của Tùng hoàn toàn chìm vào bóng đêm. Lên lớp 6, Tùng chuyển sang Trường Nguyễn Đình Chiểu học chữ nổi.

Khi Nhạc viện Quốc gia Hà Nội mở lớp học thí điểm cho trẻ khuyết tật tại trường, Tùng đã tham gia vào khoá học 2 năm (1990-1991) của Nhạc viện. Được học kí xướng âm, lí thuyết âm nhạc... một cách bài bản, Tùng tiến bộ rất nhanh, rồi thi đỗ vào Khoa âm nhạc truyền thống bộ môn đàn bầu.

Năm 1997, Nguyễn Thanh Tùng học thêm khoa Lý luận sáng tác và chỉ huy dàn nhạc. Anh vừa học đàn bầu, học sáng tác và học thêm piano.

Tuy bị mù cả hai mắt, nhưng Nguyễn Thanh Tùng vẫn là một nghệ sĩ âm nhạc tài năng. Anh Tùng từng tham gia biểu diễn tại thành phố Cahors, Cộng hòa Pháp.
 

Là sinh viên xuất sắc của Khoa Âm nhạc truyền thống, Nhạc viện Hà Nội, Tùng là một trong số ít những sinh viên được Giám đốc Nhạc viện phê chuẩn cho học chuyên ngành hai ngành Sáng tác, Khoa Lý luận, Sáng tác, Chỉ huy.

Nhiều thầy cô nhạc sỹ nhận xét: "Những bản nhạc của Tùng có sự tìm tòi về ngôn ngữ, có phong cách độc đáo, kết hợp khéo léo chất liệu truyền thống với thủ pháp sáng tác cổ điển". Tựu trung lại những khúc nhạc của Tùng không chỉ có ngón tài tình của âm nhạc, còn là thơ, là kịch, là tráng ca, là văn hóa, là "hoa của đất".

Tốt nghiệp đại học với tấm bằng loại giỏi, Tùng được mời tham gia biểu diễn ở nhiều buổi hoà nhạc trong nước và nước ngoài. Đặc biệt, anh đã tham gia biểu diễn trong Hội nghị Thượng đỉnh APEC cuối năm 2006 được tổ chức ở Hà Nội.

Năm 2005 nhân dịp có cuộc vận động quốc tế ủng hộ nạn nhân bị chất độc da cam ở Việt Nam, Tổ chức Vietnam les enfants de la dioxin đã mời anh sang Pháp biểu diễn.

Hiện Tùng vẫn tiếp tục sáng tác, biểu diễn, dạy học đàn bầu, hòa âm phối khí và dàn dựng các tiết mục âm nhạc. Mấy năm nay, Tùng liên tục được mời đi biểu diễn ở Đức, Bỉ, Hà Lan… Ở những nơi Tùng đến, người ta dàn dựng cho Tùng một chương trình riêng và mong muốn được thưởng thức âm nhạc truyền thống Việt Nam qua tiếng đàn bầu.

Ngoài việc giới thiệu âm nhạc truyền thống Việt Nam, Tùng muốn thông qua âm nhạc để nói với bạn bè quốc tế về nỗi đau da cam mà đế quốc Mỹ đã gây ra ở Việt Nam. Với Tùng âm nhạc là ánh sáng giúp Tùng vượt lên những khuôn khổ ngày thường và bước vào tương lai.

Chàng trai học hết lớp ba, có bằng của Bill Gates

Nạn nhân chất độc da cam Nguyễn Chiến Thắng học hết lớp ba, sau đó tự học, rồi có bằng Microsoft do đích thân vua máy tính Bill Gates ký và năm chứng chỉ xuất sắc sau đại học về an toàn mạng - thông tin trên báo Tiền Phong.

Khi sinh ra, Thắng bụ bẫm, đáng yêu như bao đứa trẻ khác, nhưng chỉ sau 2 tháng, tay và chân trái có biểu hiện co cứng, khó vận động. Lên 1 tuổi, bệnh của Thắng ngày càng nặng, miệng méo xẹo, cổ ngúc ngoắc, chân tay co cứng, bước đi lật khật. Gia đình gõ cửa khắp nơi tìm cách chữa trị, nhưng vô vọng. Thắng bị di chứng chất độc da cam từ người bố là bộ đội.

Lên 10 tuổi, Thắng được bố đưa đến làng trẻ Hòa Bình (Hà Nội), nơi có nhiều trẻ đồng cảnh ngộ để học tập và chữa trị. Thắng mê học đến lạ. Mỗi lần cầm bút viết, tay phải lên gân mới đưa được một nét chữ, thủng mấy lần giấy và gẫy không biết bao nhiêu bút, nhưng Thắng vẫn kiên trì học.
 

Anh Thắng và bằng Microsoft có chữ ký của ông Bill Gates (Ảnh: Tiền Phong).
Ba năm miệt mài, Thắng được nhà trường cấp chứng chỉ học hết chương trình lớp 3. Thắng muốn học tiếp, nhưng khi học với những đứa trẻ bình thường, cậu không thể chép bài kịp. Nghe lời bố, Thắng ở nhà tự học và được bố kèm cặp, hướng dẫn. Bằng nỗ lực phi thường, Thắng tự học thành thạo môn toán từ hệ tiểu học đến toán cao cấp.

Làm quen với máy tính năm 1999, với hai ngón trỏ mò mẫm mổ cò, Thắng ngồi riết cả ngày không biết chán. Bố lọc cọc đạp xe khắp các nhà sách tìm tài liệu CNTT để Thắng học, chủ yếu bằng tiếng Anh vì hồi đó sách viết bằng tiếng Việt còn hiếm.

Việc học tiếng Anh của Thắng cũng là kỳ tích. Không phát âm được, Thắng học tiếng Anh bằng mắt và ghi nhớ trong đầu. Cứ đọc nhiều, quen mặt chữ, dịch ra nghĩa, chỗ nào khó quá, Thắng gạch chân về hỏi chị. Cứ như thế, Thắng có thể học trực tuyến CNTT bằng tiếng Anh và dịch thành thạo các tài liệu tiếng Anh.

Năm 2001, trong lúc ngồi sau xe bố đi chơi phố, Thắng đọc được thông tin Trung tâm Dạy nghề Hoàn Kiếm (Hà Nội) tổ chức thi lấy chứng chỉ Office. Thắng đăng ký thi và đạt loại giỏi. Sau đó, bố Thắng liên hệ với Trung tâm Đào tạo Lập trình viên quốc tế Aptech – FPT để đăng ký cho con học nhưng bị từ chối vì trung tâm chỉ nhận học viên có trình độ đại học.

Thắng năn nỉ xin học thử 1 tháng và thể hiện được năng lực đặc biệt của mình. Thắng tốt nghiệp loại giỏi với số điểm 91/100 - là người thứ hai đạt được điểm số cao như thế kể từ ngày trung tâm thành lập.

Năm 2004, Thắng đoạt giải nghị lực trong cuộc thi Trí tuệ Việt Nam. Trong đêm trao giải, ông Trương Gia Bình (Tổng Giám đốc FPT hồi đó) tuyên bố: “Kể từ giờ phút này, Nguyễn Chiến Thắng là công dân FPT”.

Trong một lần lang thang trên mạng, Thắng nhận lời thách đố với một hacker. Hacker đó tuyên bố, chỉ cần 10 phút sẽ đánh sập máy tính của Thắng. Tuy nhiên, sau hơn 3 tiếng, máy tính của Thắng vẫn ổn trong khi 2 laptop của hacker kia thành đồ phế thải. Phục tài năng của Thắng, hacker đó giới thiệu Thắng thi vào Trung tâm lập trình viên quốc tế tại Pháp.

Học viên học ở Trung tâm này phải là kỹ sư CNTT loại giỏi của các nước. Khóa thi có hơn 200 kỹ sư giỏi đến từ khắp thế giới và chỉ có Thắng là thí sinh tật nguyền. 200 người thi chỉ chọn 10. Khi Thắng gửi hồ sơ đăng ký, những người đứng đầu trung tâm rất ngạc nhiên và khuyến khích nếu Thắng thi đỗ sẽ được miễn học phí (9.000 USD/tháng). Thắng thi đỗ.

Niềm vui chưa trọn, Thắng đối mặt nguy cơ không được học bởi bác sĩ phát hiện khu bán cầu não phải có chất đặc biệt. Chuyên gia kết luận, Thắng không thể theo học với cường độ căng thẳng, dễ đứt mạch máu, nguy hiểm tính mạng.

Thắng phải làm đơn xin theo học đến cùng và cam đoan nếu có chuyện gì xảy ra, gia đình hoàn toàn chịu trách nhiệm. Đơn được chấp nhận, Thắng lao vào học như một con thiêu thân. Do chênh lệch múi giờ nên suốt 3 năm học trực tuyến, Thắng phải thức trắng đêm.

“Có những đợt vì học căng thẳng quá, Thắng trở nên đờ đẫn, mất hết trí nhớ, không nhận ra ai. Mất 2 - 3 tuần, Thắng mới trở lại bình thường rồi lao vào học tiếp”, bố Thắng kể.

Suốt 3 năm học, Thắng lúc nào cũng giữ vị trí nhất, nhì lớp. Kết quả học tập cuối cùng khiến các vị giáo sư đầu ngành của trung tâm sững sờ khi Thắng đạt điểm gần như tuyệt đối 99/100 điểm. Số điểm cao chưa từng có trong lịch sử trung tâm. Chính vì thế, bằng Microsoft của Thắng là tấm bằng duy nhất trong khóa học có chữ ký của ông Bill Gates. Không dừng lại ở đó, Thắng còn sở hữu 5 chứng chỉ sau đại học xuất sắc về an toàn mạng.

K.Minh (tổng hợp)