Trong bối cảnh máy bay không người lái (UAV) ngày càng trở thành vũ khí chủ lực trong các cuộc xung đột toàn cầu, Nga đã đẩy mạnh phát triển các hệ thống phòng không tiên tiến để đối phó với mối đe dọa từ UAV.
Video: RiaNovosti
Từ các hệ thống laser công suất cao đến súng trường điện tử và pháo phòng không tự hành, công nghệ diệt UAV của Nga đang cho thấy tiềm năng vượt trội, không chỉ trong lĩnh vực quân sự mà còn trong việc bảo vệ cơ sở hạ tầng dân sự.
Các thử nghiệm gần đây (tháng 6/2025) đã khẳng định vị thế của Nga trong cuộc đua công nghệ phòng thủ không phận.
Hệ thống laser chống UAV: Bước đột phá công nghệ
Ngày 13/6, Nga công bố đã thử nghiệm thành công các hệ thống laser chống UAV đầy hứa hẹn, đánh dấu một bước ngoặt trong công nghệ phòng không.
Theo Sputnik, RiaNovosti, các thử nghiệm do Bộ Công nghiệp và Thương mại Nga phối hợp với các tập đoàn như Rostec và Rosatom thực hiện, đã kiểm tra 8 hệ thống laser với công suất khác nhau, từ các đơn vị di động nhỏ gọn đến các tổ hợp cố định mạnh mẽ.
Các hệ thống này được thiết kế để tích hợp vào một lá chắn phòng không toàn diện, đáp ứng yêu cầu của Tổng thống Vladimir Putin về việc xây dựng hệ thống phòng thủ hiệu quả trước mọi loại mục tiêu trên không.
Trong các thử nghiệm, Nga đã mô phỏng nhiều kịch bản, từ đối phó với UAV thương mại cỡ nhỏ đến các thiết bị trinh sát và tấn công phức tạp.
Các hệ thống laser này sử dụng năng lượng định hướng để thiêu đốt và vô hiệu hóa UAV, mang lại ưu thế về tốc độ và chi phí so với tên lửa phòng không truyền thống.
Dữ liệu thu thập từ các cuộc thử nghiệm cho thấy hiệu quả cao, xác nhận các đặc tính kỹ thuật do nhà sản xuất công bố. Các hệ thống laser này không chỉ tăng cường khả năng phòng thủ mà còn có tiềm năng ứng dụng trong các nhiệm vụ dân sự, như bảo vệ sân bay, nhà máy và cơ sở hạ tầng trọng yếu.
Súng trường điện tử REX-1: Linh hoạt và cơ động
Bên cạnh các hệ thống laser, Nga cũng phát triển súng trường điện tử REX-1 do Tập đoàn Kalashnikov sản xuất, một giải pháp chống UAV cơ động cao.
REX-1 được thiết kế để vô hiệu hóa các UAV hạng nhẹ bằng cách gây nhiễu kênh điều khiển, hệ thống định vị, Wi-Fi và liên lạc di động.
Với thiết kế mô-đun, REX-1 có thể được tùy chỉnh cho các nhiệm vụ cụ thể, từ bảo vệ lực lượng quân sự đến ngăn chặn các mối đe dọa tại các sự kiện đông người.
REX-1 còn được tích hợp tia laser và đèn nhấp nháy để làm mù và gây mất phương hướng cho các mục tiêu tiềm tàng, đồng thời ngăn chặn liên lạc vô tuyến kích nổ, hỗ trợ các lực lượng công binh xử lý thiết bị nổ.
Với tính cơ động và khả năng triển khai nhanh, REX-1 là công cụ lý tưởng cho các đơn vị nhỏ, đặc biệt trong các chiến dịch tác chiến đô thị hoặc khu vực nhạy cảm.
Pháo phòng không tự hành: Giải pháp tầm ngắn
Nga cũng giới thiệu hệ thống pháo phòng không tự hành dựa trên khung gầm xe bọc thép BTR-82, được trình làng tại diễn đàn “Kỹ sư của tương lai – 2023” ở Tula.
Hệ thống này, được trang bị hai khẩu pháo 2A7 23mm, được thiết kế đặc biệt để tiêu diệt UAV cỡ nhỏ với tầm bắn tối đa khoảng 2,5km. Lớp giáp Kevlar và động cơ diesel 300 mã lực của BTR-82 đảm bảo khả năng bảo vệ và cơ động trên chiến trường.
Hệ thống này là một phần trong nỗ lực của Nga nhằm thay thế các giải pháp phòng không tự chế bằng công nghệ tiên tiến hơn, đáp ứng nhu cầu bảo vệ trước các UAV bay thấp và chậm, loại mục tiêu khó đối phó với các hệ thống phòng không truyền thống.
Dù các chi tiết kỹ thuật cụ thể chưa được công bố, hệ thống này hứa hẹn mang lại hiệu quả cao trong các kịch bản chiến đấu thực tế.
Hệ thống tác chiến điện tử: Bastion-Avtomatika và Luch-PRO
Nga cũng đã phát triển các tổ hợp tác chiến điện tử như Bastion-Avtomatika và Luch-PRO để đối phó với UAV. Bastion-Avtomatika giám sát tín hiệu vô tuyến liên tục, tự động phát hiện và gây nhiễu các kênh điều khiển của UAV trong phạm vi ít nhất 5km, tích hợp hệ thống nhận diện “bạn-thù” để giảm thiểu rủi ro cho các mục tiêu thân thiện.
Hệ thống này có thể được triển khai nhanh chóng trong 5 phút và phù hợp cho cả mục đích quân sự và dân sự, như bảo vệ các sự kiện công cộng hoặc cơ sở công nghiệp.
Luch-PRO, một hệ thống di động khác, cũng có khả năng phát hiện và chế áp UAV ở khoảng cách tương tự. Với thời gian triển khai nhanh và khả năng hoạt động mà không cần chuẩn bị trước, Luch-PRO là một giải pháp linh hoạt cho các khu vực nhạy cảm.
Các tổ hợp này đã được thử nghiệm tại diễn đàn Army-2020, cho thấy hiệu quả trong việc bảo vệ các mục tiêu quan trọng khỏi sự xâm nhập của UAV.
Ứng dụng trong xung đột hiện đại
Công nghệ chống UAV của Nga đã được thử nghiệm thực tế trong các cuộc xung đột, đặc biệt tại Ukraine, nơi UAV trở thành một phần không thể thiếu của tác chiến hiện đại.
Theo các báo cáo, Nga đã sử dụng các hệ thống như REX-1 và Luch-PRO để đối phó với các UAV cảm tử như Shahed-136 và Bayraktar TB2.
Ngoài ra, các hệ thống phòng không như S-300 và Pantsir-S1 cũng được điều chỉnh để tăng cường khả năng phát hiện và tiêu diệt UAV, đặc biệt là các loại bay thấp và chậm.
Trong bối cảnh Iran tuyên bố bắn rơi máy bay F-35 của Israel vào ngày 13/6, công nghệ phòng không của Nga, vốn là nguồn cung cấp chính cho Iran (như hệ thống S-300), có thể đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao khả năng đối phó với các mục tiêu tàng hình.
Tuy nhiên, tính xác thực của tuyên bố này vẫn đang được tranh luận, và chưa có bằng chứng rõ ràng về việc hệ thống Nga trực tiếp tham gia vào sự kiện này.
Tầm nhìn tương lai
Việc Nga đầu tư mạnh vào công nghệ chống UAV phản ánh xu hướng toàn cầu trong việc phát triển các giải pháp phòng thủ trước các mối đe dọa không người lái.
Với sự tham gia của các tập đoàn lớn như Rostec, Rosatom và Kalashnikov, Nga đang xây dựng một hệ sinh thái phòng không đa dạng, từ laser năng lượng cao đến các hệ thống tác chiến điện tử và pháo tự hành.
Những công nghệ này không chỉ phục vụ mục đích quân sự mà còn mở ra tiềm năng bảo vệ các cơ sở hạ tầng dân sự, như sân bay, nhà máy điện và các sự kiện công cộng.
Tập đoàn Almaz-Antey, một trong những nhà sản xuất vũ khí hàng đầu của Nga, cũng bày tỏ ý định đầu tư vào các giải pháp chống UAV tại Việt Nam, cho thấy tiềm năng hợp tác quốc tế trong lĩnh vực này.
Với khả năng triển khai nhanh, chi phí thấp và hiệu quả cao, các hệ thống chống UAV của Nga hứa hẹn sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong chiến tranh hiện đại và an ninh toàn cầu.
Công nghệ chống UAV của Nga, từ hệ thống laser tiên tiến đến súng trường điện tử REX-1 và pháo phòng không tự hành, đang định hình lại cách tiếp cận phòng thủ không phận trong thế kỷ 21.
Với các thử nghiệm thành công gần đây và sự tích hợp vào hệ thống phòng không toàn diện, Nga không chỉ củng cố khả năng quân sự của mình mà còn tạo ra các giải pháp linh hoạt cho các ứng dụng dân sự.
Trong bối cảnh các mối đe dọa từ UAV ngày càng gia tăng, những công nghệ này sẽ là chìa khóa để duy trì an ninh và ưu thế chiến lược trong các cuộc xung đột tương lai.
(Theo Sputnik, RiaNovosti, RBC, Lenta, RBC, Reuters)
Trong bối cảnh chiến sự Nga - Ukraine tiếp tục diễn biến phức tạp, vai trò của các hệ thống không người lái (như UAV Lancet) ngày càng trở nên then chốt trong việc kiểm soát không gian tác chiến.
Supercam S350 là UAV cánh bằng có thiết kế khí động học hiện đại, trọng lượng nhẹ, hoạt động yên tĩnh và có thể mang theo các thiết bị trinh sát đa năng.
Với thiết kế tối ưu, khả năng tấn công linh hoạt và các giải pháp kỹ thuật công nghệ hiện đại, UAV ném bom thế hệ mới Dove (chim bồ câu) của Nga đánh dấu một xu hướng mới trong việc sử dụng UAV hạng nhẹ trong tác chiến hiện đại.
.svg){kind=icon}
