- Thiếu về nguồn cho tạng, những bất cập về luật, chế độ BHYT trong khi nhu cầu ghép tạng để cứu sống bệnh nhi đang rất bức thiết.

Nhiều bệnh nhi chờ ghép tạng

Đó chính là vấn đề nóng được bác sĩ Trương Quang Định, PGĐ Bệnh viện Nhi Đồng 2 TP.HCM nhấn mạnh trong buổi lễ tổng kết 10 năm ghép tạng trẻ em diễn ra tại Bệnh viện Nhi Đồng 2 sáng ngày 5/9.

Theo bác sĩ Định, ghép thận và ghép gan ngày nay được công nhận như một công thức điều trị chọn lọc cho trẻ em bị suy thận hoặc suy gan giai đoạn cuối.

Tại Việt Nam, ước tính mỗi năm có gần 100 trường hợp trẻ bị teo đường mật bẩm sinh, phân nửa số đó cần phải ghép gan.

{keywords}
GS Trần Đông A vui mừng khi gặp lại bệnh nhi được ghép tạng sau nhiều năm vẫn khỏe mạnh. Ảnh: Thanh Huyền. 
Riêng ở Bệnh viện Nhi Đồng 2, bệnh lý về gan mật chiếm tỷ lệ 8% trên tổng số bệnh nhi đến khám và nhập viện. Trung bình mỗi năm, bệnh viện này có khoảng 10 bệnh nhi có nhu cầu cần ghép gan.

Đối với bệnh lý thận niệu trẻ em, tại Bệnh viện Nhi Đồng 1, Nhi Đồng 2 và Chợ Rẫy có 310 trẻ đã được nhập viện trong 5 năm qua với chẩn đoán suy thận giai đoạn cuối.

Trong 10 năm qua, Bệnh viện Nhi Đồng 2 tiến hành được 12 ca ghép thận và 8 ca ghép gan. Bệnh viện Nhi Trung Ương cũng tiến hành khoảng 20 ca ghép thận và 8 ca ghép gan.

Từ những dẫn chứng kể trên, cho thấy nhu cầu ghép tạng để cứu sống trẻ em là vô cùng bức thiết. Dù suốt quãng thời gian 10 năm qua các bệnh viện nói chung và bệnh viện Nhi Đồng 2 nói riêng rất nỗ lực nhưng số lượng bệnh nhi được ghép tạng còn rất hạn chế so với nhu cầu thực tế.

Rào cản lớn

Sở dĩ như vậy, bác sĩ Định cho rằng một phần do nguồn nhân lực tại chỗ chủ yếu vẫn phải hoàn thiện, tiếp tục bổ sung và đào tạo. Nhưng điểm mấu chốt là chúng ta đang thiếu nguồn cho tạng. Hiện tại các ca ghép tạng chỉ chủ yếu trông chờ vào nguồn từ chính người thân ruột thịt như cha, mẹ.

Bên cạnh đó, chi phí cho một ca ghép tạng quá lớn. Tính theo thời điểm hiện nay, một ca ghép gan cho trẻ tiêu tốn từ 300 – 400 triệu đồng. Dù trẻ em dưới 16 tuổi được hưởng bảo hiểm y tế 100% nhưng người cho tạng là cha, hay mẹ lại phải tự chi trả chi phí phẫu thuật cho mình.

Đó là chưa kể bảo hiểm y tế cũng chỉ chi trả việc sử dụng thuốc ức chế miễn dịch cho bệnh nhi tới năm 18 tuổi. Bởi vậy, để theo hết một quá trình điều trị dài hơi cho trẻ là gánh nặng tài chính mà không phải gia đình nào cũng đảm đương nổi.

{keywords}
Bệnh nhi đầu tiên được ghép gan tại Bệnh viện Nhi Đồng 2 nay đã lớn khôn.. Ảnh: Thanh Huyền.

“Để giải quyết nút thắt này thì việc triển khai ghép tạng cho bệnh nhi từ người cho chết não là một nhu cầu bức thiết, giúp tăng nguồn cung cấp tạng, từ đó nhiều bé sẽ có thêm cơ hội sống hơn nữa. Ngoài ra, ngành y tế cũng cần vận động bảo hiểm y tế chi trả toàn bộ chi phí cho bệnh nhi và cả người cho tạng…”, bác sĩ Định nói.

Ca ghép gan đầu tiên tại Bệnh viện Nhi Đồng 2 được thực hiện vào tháng 12/2005. Bệnh nhi được ghép gan khi ấy là bé gái tên Lê Ngọc Xuân Quý, cư trú tại TP.HCM. Bé Quý bị teo đường mật bẩm sinh, đã mổ Kasai nhưng vẫn bị chuyển sang xơ gan giai đoạn cuối. Bệnh nhi may mắn được GS Trần Đông A (nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi Đồng 2, người đặt nền móng cho kỹ thuật ghép tạng tại TP.HCM) khám và lựa chọn. Người cho gan là mẹ ruột của bé Quý.

Sau 9 năm kể từ ngày được ghép gan, anh Lê Văn Thuận, ba của bệnh nhi phấn khởi cho biết bé hoàn toàn khỏe mạnh, đi học, vui đùa như bao trẻ cùng trang lứa khác. Bé vẫn tuân thủ uống thuốc chống thải ghép đều đặn. Ngoài bé Quý còn có những bệnh nhi khác sau khi được ghép tạng đã có cơ hội sống, lớn lên và cắp sách tới trường, điều mà cha mẹ của các bé tưởng chừng chỉ là ước mơ.

Thanh Huyền