Trao đổi tại Hội thảo Việt – Pháp về xây dựng đô thị thông minh ngày 5/12, các chuyên gia đánh giá cuộc CMCN 4.0 đã hình thành xu thế phát triển mới trong nhiều lĩnh vực, trong đó có đô thị thông minh.

Vấn đề phát triển đô thị thông minh đang được Việt Nam đặc biệt chú trọng thông qua việc thực hiện Nghị quyết 05 của Trung ương Đảng năm 2016 ưu tiên phát triển đô thị thông minh tại Việt Nam; Quyết định số 1819 của Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt Chương trình quốc gia về ứng dụng CNTT trong hoạt động của cơ quan nhà nước giai đoạn 2016 - 2020, đặt mục tiêu đến năm 2020 Việt Nam triển khai tối thiểu có 3 đô thị thông minh.

Gần đây nhất, tại Chỉ thị 16 về việc tăng cường năng lực tiếp cận cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã đề ra nhiệm vụ xây dựng chiến lược chuyển đổi số, nền quản trị thông minh, ưu tiên phát triển công nghiệp công nghệ số, nông nghiệp thông minh, du lịch thông minh, đô thị thông minh.

Ông Phan Thảo Nguyên, Vụ trưởng Vụ Hợp tác Quốc tế, Bộ TT&TT cho hay: hội nhập sâu rộng trong lĩnh vực ICT, Việt Nam quan tâm đến sự hợp tác với Pháp trong xây dựng Chính phủ điện tử, đô thị thông minh, để Việt Nam có thêm kinh nghiệm cho sự phát triển.

Tại hội thảo, đại diện Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam nhận định phát triển đô thị thông minh sẽ là trọng tâm trong tương lai. Dự kiến, đến năm 2020 Việt Nam sẽ có 2/3 dân số sống tại đô thị.

Với triển vọng như vậy, Việt Nam cần thay đổi phương thức tổ chức, phát triển đô thị thông minh để giải quyết các tồn tại, thách thức trong xã hội, nền kinh tế như vấn đề dân số già, bất bình đẳng…

“Pháp đã trải qua các giai đoạn đó, sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm với Việt Nam. Các doanh nghiệp Pháp muốn hợp tác với Việt Nam phát triển đô thị thông minh trong cuộc CMCN 4.0”, đại diện Đại sứ quán Pháp nói.

Trao đổi thêm về những thuận lợi để phát triển đô thị thông minh, tại hội thảo, đại diện Bộ TT&TT cho hay hệ thống đô thị Việt Nam đã có bước phát triển nhanh chóng về số lượng và chất lượng. Tỷ lệ đô thị hóa tăng từ 19,6% với 629 đô thị năm 2009 lên khoảng 36,6% với 802 đô thị năm 2016.

Khu vực đô thị đã chiếm tỷ lệ 70% chi phối trong tổng GDP, mang lại nhiều giá trị sản xuất công nghiệp, giá trị xuất nhập khẩu, tiến bộ khoa học công nghệ và có tác dụng lan tỏa thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội ở các vùng và trong cả nước.

Sự phát triển mạnh của các đô thị cũng đã dẫn tới nhu cầu ứng dụng CNTT để giải quyết các bức xúc xã hội.

Bên cạnh đó, thuận lợi lớn là Việt Nam hiện có hơn 54% dân số sử dụng Internet, các Bộ ngành, tỉnh thành cũng đang đẩy mạnh cung cấp các ứng dụng, dịch vụ công cấp độ 1, 2 và 3,4 để phục vụ người dân, doanh nghiệp.

Việc triển khai đô thị thông minh đang được nhiều địa phương xúc tiến để đưa vào ứng dụng tập trung giải quyết các vấn đề bức thiết như y tế thông minh, giao thông thông minh, quản lý đô thị, giám sát môi trường…

Có thể kể đến những địa phương đang xây dựng đề án phát triển như TP.HCM, Hà Nội, Đà Nẵng, Hải Phòng, Vĩnh Phúc, Bình Dương, Tiền Giang, Kiên Giang…

Trong việc triển khai đó có sự hợp tác với nhiều doanh nghiệp, tổ chức trong và ngoài nước, sử dụng công nghệ mới IoT, BigData, AI....

Tuy nhiên thực tế cũng còn có nhiều khó khăn như hạ tầng CNTT còn lạc hậu; hệ thống thông tin cơ sở dữ liệu quốc gia tạo nền tảng cho Chính phủ điện tử còn hạn chế; kết nối, chia sẻ các ứng dụng khó khăn.

Ngoài ra, môi trường pháp lý, các quy định về quản lý đầu tư, hình thức đầu tư… còn nhiều vấn đề cần được hoàn thiện hơn; người đứng đầu nhiều cơ quan chưa quan tâm ứng dụng CNTT.

Trong bối cảnh đó, Bộ TT&TT đã xây dựng những định hướng, tiêu chí để phát triển đô thị thông minh. Bộ TT&TT khuyến cáo các địa phương với nguồn lực hạn hẹp cần khảo sát kỹ lưỡng để đưa ra mô hình triển khai phù hợp, đảm bảo tính kế thừa, tránh đầu tư trùng lặp và nên tập trung vào các lĩnh vực bức thiết trước.

Ngoài nguồn lực ngân sách nhà nước cần thu hút các doanh nghiệp đầu tư, thuê dịch vụ. Cân bằng lợi ích giữa Nhà nước – doanh nghiệp – người dân để đảm bảo phát triển lâu dài; bảo đảm sự kết nối chia sẻ trên diện rộng quy mô quốc gia với các bộ ngành, địa phương (ví dụ với giao thông cần có sự kết nối quy mô rộng toàn quốc). Ngoài ra cần đào tạo chuyên gia, tuyên truyền nâng cao nhận thức, tăng cường hợp tác quốc tế.

Bộ TT&TT cũng khuyến cáo các bộ ngành phải triển khai phát triển các hệ thống thông tin trên quy mô quốc gia, phải có định hướng, lộ trình đảm bảo không trùng lặp.