Suy tim - bệnh đe dọa không chỉ người cao tuổi

Theo GS. Phạm Gia Khải nguyên Viện trưởng Viện Tim mạch VN cho biết, tất cả các bệnh gây tổn thương ở cơ tim, van tim, màng ngoài tim đều có thể gây suy tim và suy tim có thể gặp ở mọi lứa tuổi...

Ước tính, suốt đời người, tim lần lượt đập cả gần ba tỷ nhịp, bơm ra cả triệu thùng máu, vì vậy đến một thời điểm nào đó hay do một bệnh thực thể chi phối, trái tim sẽ biểu hiện sự mệt mỏi. Hậu quả cuối cùng của sự mệt mỏi đó chính là tình trạng suy tim.

Nói về nguyên nhân gây suy tim GS. Phạm Gia Khải nguyên Viện trưởng Viện Tim mạch VN cho biết, tất cả các bệnh gây tổn thương ở cơ tim, van tim, màng ngoài tim đều có thể gây suy tim và suy tim có thể gặp ở mọi lứa tuổi…

Một số bệnh làm cho tim phải hoạt động gắng sức như bệnh tăng huyết áp, suy vành, thiếu máu, cũng là những nguyên nhân thường gặp của suy tim. Bệnh huyết áp cao làm cơ tim phải thường xuyên tăng công co bóp để thắng lực cản của đại tuần hoàn, lâu dần cơ tim "mệt" và bị giảm khả năng co giãn hoặc trong bệnh xơ vữa động mạch, nếu động mạch vành bị hẹp lại do lắng đọng các mảng xơ vữa, máu qua động mạch sẽ giảm, tới một mức nào đó thì cơ tim bị kém dinh dưỡng và suy… Ngoài ra tuổi tác cũng là một trong những yếu tố nguy cơ cao.

Các chuyên gia tim mạch cho rằng, suy tim không phải là 1 bệnh mà là hội chứng của nhiều bệnh về tim mạch. Nếu được phát hiện và điều trị sớm các nguy cơ thì có nhiều khả năng để ngăn chặn hoặc làm chậm lại diễn tiến của suy tim. Nhưng thực tế tại Việt Nam, đa phần người bệnh chỉ đến bác sỹ khi bệnh đã nặng. Kể cả những bệnh có thể gây hậu quả nặng nề nhìn thấy trước như bệnh tăng huyết áp (THA) thì sự quan tâm của người bệnh cũng còn rất hạn chế.

Một công trình nghiên cứu của GS.Trần Đỗ Trinh khảo sát trên 1.716 người bị THA năm 1992 thì 67,5% không biết bệnh, 15% biết bệnh nhưng không điều trị, 13,5% điều trị thất thường, không đúng cách, chỉ có 4% là điều trị đúng.

Khó khăn lớn nhất trong việc phát hiện suy tim là giai đoạn đầu các triệu chứng thường không điển hình: khó thở tăng khi gắng sức (leo cầu thang, chạy bộ, lao động nặng…) sẽ mất đi khi nghỉ ngơi; ho khan do máu ứ tại phổi dễ bị nhầm lẫn với một số bệnh về đường hô hấp; phù ở chân, mắt cá chân, bàn chân thường không được để ý; mệt mỏi được cho là do tuổi tác …. Mặt khác, không phải người bệnh nào cũng hội tụ đầy đủ các dấu hiệu trên để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Hiện nay chưa có phương pháp nào có thể điều trị dứt điểm tình trạng suy tim, trừ phẫu thuật ghép tim hay dùng tế bào gốc để điều trị suy tim do nhồi máu cơ tim - điều này không dễ thực hiện. Các thuốc điều trị nội khoa hiện nay chủ yếu hướng đến mục tiêu giảm các triệu chứng (mệt mỏi, ho, phù, khó thở…) nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống & kéo dài tuổi thọ cho người bệnh. Vì suy tim không chữa khỏi nên một trong những vấn đề được các bác sỹ đặc biệt quan tâm là phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ để phòng ngừa, cũng như phát hiện sớm các dấu hiệu suy tim để có những giải pháp giúp làm chậm tiến triển của suy tim.