Hệ thống tên lửa cơ động cao HIMARS (High Mobility Artillery Rocket System) do Lockheed Martin phát triển là một trong những vũ khí chiến lược quan trọng trong tác chiến hiện đại, đặc biệt trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine và các động thái tăng cường phòng thủ của các quốc gia NATO.
Hệ thống tên lửa HIMARS khai hỏa. Video: lockheedmartin.com
Dựa trên các nguồn Lockheed Martin, Business Insider, The Wall Street Journal, RBC, và Missilery, bài viết sẽ phân tích công nghệ của HIMARS, vai trò của nó trong hỗ trợ Ukraine, cũng như tác động chiến lược đối với các quốc gia láng giềng với Nga.
Công nghệ và đặc điểm kỹ thuật của HIMARS
Theo Lockheed Martin, HIMARS được thiết kế để triển khai nhanh chóng, có thể vận chuyển bằng máy bay C-130 Hercules và C-17, cho phép triển khai ở nhiều khu vực địa hình khác nhau. Điều này giúp hệ thống phù hợp với các chiến trường đòi hỏi phản ứng nhanh.
HIMARS có khả năng phóng các loại tên lửa dẫn đường như M30 và M31 GMLRS, với tầm bắn lên đến 80km (hoặc hơn với các phiên bản nâng cấp).
Các tên lửa này có thể mang đầu đạn con DPICM, cho phép tấn công diện rộng hoặc mục tiêu tập trung với độ chính xác cao.
Lockheed Martin đã thử nghiệm thành công phiên bản HIMARS không người lái, sử dụng công nghệ cảm biến không phát tín hiệu, cho phép hoạt động liên tục ngày và đêm mà không cần phi hành đoàn.
Đây là bước tiến lớn hướng tới các hệ thống tự động tích hợp với các đơn vị HIMARS hiện tại.
HIMARS không chỉ là hệ thống pháo phản lực mà còn là biểu tượng của sự kết hợp giữa tính cơ động, hỏa lực mạnh và công nghệ tiên tiến, giúp nó trở thành vũ khí chiến lược trong các chiến dịch quân sự hiện đại.
Vai trò của HIMARS trong xung đột Nga-Ukraine
HIMARS đã chứng minh hiệu quả vượt trội trong việc hỗ trợ Ukraine chống lại các cuộc tấn công của Nga. Theo các báo cáo, Ukraine đã sử dụng HIMARS để thực hiện các cuộc tấn công chính xác vào các mục tiêu quân sự của Nga, bao gồm sở chỉ huy, kho đạn và các đoàn xe cách xa tiền tuyến.
HIMARS cho phép Ukraine thực hiện các cuộc tấn công sâu vào lãnh thổ do Nga kiểm soát, phá hủy các mục tiêu chiến lược như kho hậu cần và căn cứ quân sự. Một cuộc tấn công bằng HIMARS vào sân tập ở Donetsk đã tiêu diệt khoảng 50 binh sĩ Nga.
Theo Business Insider, hiệu quả của HIMARS trong tay Ukraine đã thuyết phục các nước phương Tây cung cấp thêm các vũ khí hiện đại như xe bọc thép, xe tăng và máy bay chiến đấu F-16.
HIMARS đã giúp Ukraine đối phó với các cuộc tấn công bằng tên lửa và drone của Nga, giảm áp lực lên các hệ thống phòng không như Patriot, vốn đang được cung cấp thêm thông qua các thỏa thuận quốc tế.
Sự xuất hiện của HIMARS trên chiến trường Ukraine đã thay đổi cục diện, giúp lực lượng Ukraine duy trì lợi thế chiến thuật trong bối cảnh Nga tăng cường các cuộc tấn công bằng tên lửa và drone.
Tác động chiến lược đối với các nước NATO ‘láng giềng’ Nga
Các quốc gia NATO giáp biên giới Nga, như Estonia, Latvia và Lithuania, đang đẩy mạnh mua sắm HIMARS để tăng cường năng lực phòng thủ trước mối đe dọa từ Nga.
Theo Business annotation Insider, các quốc gia này nhận thấy tầm quan trọng của khả năng tấn công tầm xa, được chứng minh qua hiệu quả của HIMARS trong cuộc chiến ở Ukraine.
Estonia đã nhận 6 hệ thống HIMARS vào tháng 4/2025, với Bộ trưởng Quốc phòng Hanno Pevkur nhấn mạnh rằng HIMARS mang lại “thông điệp răn đe” đối với Nga, thể hiện khả năng tấn công sâu vào lãnh thổ đối phương.
Latvia đã ký thỏa thuận mua 6 hệ thống, dự kiến nhận vào năm 2027, trong khi Lithuania đang mua 8 hệ thống, với lô đầu tiên dự kiến giao trong năm 2025.
Những quốc gia này coi HIMARS là yếu tố cốt lõi để tăng cường phòng thủ trước các mối đe dọa tiềm tàng từ Nga.
Bối cảnh chính trị và các thỏa thuận quốc tế liên quan đến HIMARS
Dưới chính quyền của Tổng thống Donald Trump, Mỹ đã thông qua các kế hoạch cung cấp vũ khí, bao gồm HIMARS, cho Ukraine thông qua các thỏa thuận với NATO.
Theo The Wall Street Journal và The New York Times, Trump đã thúc đẩy một mô hình mới, trong đó các đồng minh NATO mua vũ khí Mỹ, bao gồm HIMARS và Patriot, sau đó chuyển chúng cho Ukraine.
Điều này không chỉ hỗ trợ Ukraine mà còn mang lại lợi ích kinh tế cho Mỹ, với giá trị lô vũ khí đầu tiên ước tính khoảng 10 tỷ USD.
Tuy nhiên, Trump cũng bày tỏ sự thận trọng khi từ chối cung cấp các tên lửa tầm xa như ATACMS cho Ukraine, nhằm tránh leo thang căng thẳng với Nga, đặc biệt là các cuộc tấn công nhằm vào Moscow.
Điều này cho thấy HIMARS, với tầm bắn hạn chế hơn so với ATACMS, được xem là lựa chọn chiến lược để hỗ trợ Ukraine mà không vượt qua “lằn ranh đỏ” của Nga.
HIMARS là hệ thống vũ khí chiến lược, kết hợp tính cơ động, hỏa lực mạnh và độ chính xác cao, đóng vai trò quan trọng trong cuộc xung đột Nga-Ukraine và tăng cường năng lực phòng thủ của các quốc gia NATO giáp Nga.
Với khả năng tấn công tầm xa và sự linh hoạt trong triển khai, HIMARS không chỉ là công cụ quân sự mà còn là biểu tượng của sự hợp tác quốc tế trong việc hỗ trợ Ukraine và răn đe Nga.
.svg){kind=icon}
