Động thái trên diễn ra trong bối cảnh các nhà hoạch định chính sách ngày càng lo ngại về tình trạng suy giảm dân số và tác động tiêu cực kéo dài đến tăng trưởng kinh tế và ổn định xã hội.

Theo thông báo ngày 28/7, Trung Quốc sẽ cung cấp khoản trợ cấp trị giá 500 USD mỗi năm cho trẻ sinh từ ngày 1/1/2025 trở đi, cho đến khi tròn 3 tuổi - bất kể là con đầu lòng, thứ hai hay thứ ba. Những trẻ sinh trước thời điểm này nhưng chưa đủ 3 tuổi sẽ được nhận trợ cấp cho số tháng còn lại.

tre em.jpg
Các y tá chăm sóc trẻ sơ sinh tại một bệnh viện ở Hồ Nam (Trung Quốc). Ảnh: Xinhua

Trước đó, hơn 20 tỉnh thành trên khắp Trung Quốc đã thử nghiệm các chính sách trợ cấp chăm sóc trẻ ở nhiều cấp độ khác nhau. Đây là lần đầu tiên nước này triển khai một chương trình trên phạm vi toàn quốc.

“Chính sách trên thực sự là một cột mốc lớn trong việc hỗ trợ trực tiếp đến các hộ gia đình”, chuyên gia kinh tế Huang Zichun nhận định. Tuy nhiên, ông chỉ ra rằng mức trợ cấp hiện tại còn quá ít để có thể tạo ra tác động rõ rệt đến tỷ lệ sinh hoặc tiêu dùng hộ gia đình trong ngắn hạn.

Tính tới năm 2024, dân số Trung Quốc đã giảm năm thứ ba liên tiếp, còn 1,4 tỷ người.

Tuy nhiên, năm ngoái, số ca sinh tại Trung Quốc lần đầu tiên tăng trở lại kể từ năm 2017, đạt 9,54 triệu trẻ sơ sinh - tăng so với mức thấp kỷ lục 9,02 triệu trẻ vào năm 2023.

Mức tăng này một phần được cho là nhờ vào năm Rồng - được coi là năm tốt lành theo Âm lịch. Ngoài ra, đây cũng có thể là kết quả chậm của các chính sách khuyến khích sinh con trước đó. Dù vậy, mức tăng này vẫn không thể đảo ngược xu hướng suy giảm dân số khi số người tử vong vượt số trẻ sinh ra.

Các chuyên gia cảnh báo rằng đà phục hồi sẽ chỉ ở mức hạn chế và không đồng đều khi đà tăng trưởng kinh tế chậm, sự bất ổn gia tăng, chi phí nuôi dạy con cái quá cao, cạnh tranh khốc liệt… tiếp tục ảnh hưởng lớn đến quyết định sinh con của các cặp vợ chồng.

Chính quyền các cấp cùng một số tập đoàn lớn ở Trung Quốc đã đưa ra nhiều chính sách nhằm khuyến khích các gia đình sinh con, bao gồm những khoản thưởng tiền mặt, nghỉ thai sản kéo dài, miễn giảm thuế và trợ cấp nhà ở.

Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định Trung Quốc nên chuẩn bị cho một đợt sụt giảm số ca sinh tiếp theo trong năm nay, do số lượng đăng ký kết hôn - một chỉ số then chốt dự đoán xu hướng sinh con - đã giảm mạnh. Năm 2024, chỉ có 6,11 triệu cặp đôi kết hôn, giảm 20% so với năm 2023, đảo ngược đợt phục hồi ngắn ngủi năm ngoái và báo hiệu những khó khăn nhân khẩu học sẽ còn tiếp diễn.