Trong dòng chảy hội nhập toàn cầu ngày càng sâu rộng, tiếng Việt không đơn thuần là công cụ giao tiếp mà còn là nhịp cầu văn hóa, sợi dây kết nối cộng đồng người Việt với cội nguồn dân tộc.
Giữ hồn Việt giữa lòng châu Âu
Tại Cộng hòa Séc với khoảng 100.000 người Việt sinh sống, việc bảo tồn và phát huy tiếng mẹ đẻ luôn được coi là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu. Hưởng ứng Ngày Tôn vinh tiếng Việt (8/9), nhiều hoạt động ý nghĩa được tổ chức thường niên tại các địa phương như thi viết, thuyết trình, giao lưu văn hóa, nghệ thuật, âm nhạc dân tộc đã góp phần nuôi dưỡng tinh thần hướng về quê hương trong cộng đồng kiều bào.
Một trong những chương trình nổi bật là Cuộc thi “Tiếng Việt của tôi” - nơi học sinh gốc Việt có cơ hội thể hiện khả năng ngôn ngữ và hiểu biết về văn hóa dân tộc. Cùng với đó, các lớp tiếng Việt miễn phí do cộng đồng tổ chức tại Praha và nhiều thành phố khác ở Séc đã trở thành điểm tựa cho thế hệ thứ hai, thứ ba tiếp cận và yêu mến tiếng mẹ đẻ.
Ông Hoàng Đình Thắng, Chủ tịch Hội Người Việt Nam tại châu Âu nhấn mạnh: “Tiếng Việt là cội nguồn, là bản sắc, là sợi dây kết nối giữa các thế hệ. Hội nhập có thể dễ nhưng để gìn giữ văn hóa dân tộc cần có tình yêu và sự kiên trì từ mỗi gia đình.”
Trong nhiều mô hình đang triển khai, Trung tâm Tiếng Việt Praha thuộc Chi hội Người Việt tại Trung tâm Thương mại Sapa (Thủ đô Praha) là điểm sáng tiêu biểu. Trải qua hơn 23 năm hoạt động, trung tâm đã trở thành hình mẫu lan tỏa đến nhiều địa phương khác, góp phần hình thành một “hệ sinh thái” giáo dục văn hóa, ngôn ngữ vững bền trong cộng đồng.
Các lớp học được tổ chức vào cuối tuần, dành cho học sinh từ mẫu giáo đến thiếu niên, với giáo trình phân theo từng trình độ, chú trọng phát triển toàn diện bốn kỹ năng: nghe – nói – đọc – viết. Bên cạnh ngôn ngữ, học sinh còn được làm quen với truyện cổ tích, ca dao, tục ngữ, hát dân ca, vẽ tranh về ngày Tết, tìm hiểu lễ hội truyền thống, thậm chí học gói bánh chưng, bánh tét… Việc lồng ghép yếu tố văn hóa trong giảng dạy giúp các em tiếp thu tiếng Việt một cách tự nhiên, gắn liền với ký ức và bản sắc dân tộc.
Sau thời gian học tập, nhiều em có thể viết thư cho ông bà ở Việt Nam, trò chuyện bằng tiếng Việt và tự tin trở về thăm quê hương mỗi dịp hè để trải nghiệm thực tế, trau dồi kỹ năng ngôn ngữ và hiểu thêm về tập quán dân tộc. Ông Nguyễn Văn Sơn, Giám đốc Trung tâm Tiếng Việt Praha khẳng định: “Đây không chỉ là một hành trình giáo dục, mà còn là hành trình gìn giữ cội nguồn, tiếp nối truyền thống ngôn ngữ dân tộc nơi đất khách quê người.”
Những người thầy tâm huyết
Ngày 5/7/2025, Trung tâm Tiếng Việt Praha đã khai giảng khóa học hè với sự tham gia của bốn giáo viên tận tâm. Trong đó, cô Lê Hồng Nhung là người đã gắn bó hơn hai thập kỷ với công tác giảng dạy tiếng Việt, tiếp tục đảm nhận vai trò chủ đạo. Đồng hành cùng cô là giáo viên trẻ Đỗ Thị Hà, nổi bật với phương pháp dạy học sáng tạo, gần gũi với học sinh sinh ra và lớn lên trong môi trường song ngữ.
Dù không nhận lương, các giáo viên vẫn miệt mài trên từng trang giáo án, coi công việc giảng dạy tiếng Việt như một sứ mệnh thiêng liêng đối với cộng đồng và quê hương. Mỗi dịp về Việt Nam, cô Hồng Nhung đều tranh thủ mua sách vở, tài liệu, giáo trình để bổ sung cho lớp học.
Hiện nay, Trung tâm đã đưa vào giảng dạy bộ sách “Yêu tiếng Việt” của tác giả Nguyễn Thụy Anh (Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam), giúp học sinh học tiếng Việt một cách bài bản, dễ hiểu và gần gũi hơn với văn hóa hiện đại.
Thời gian tới, Trung tâm Tiếng Việt Praha dự kiến triển khai Đề án Dạy tiếng Việt trực tuyến cho trẻ em sống ở các khu vực khó tiếp cận lớp học trực tiếp, hướng tới mục tiêu đến năm 2030 có ít nhất 80% trẻ em gốc Việt tại Séc sử dụng thành thạo tiếng Việt trong đời sống hàng ngày.
Những nỗ lực bền bỉ của cộng đồng người Việt tại Cộng hòa Séc đang từng ngày khẳng định vị thế của tiếng Việt như một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của thế hệ trẻ. Với sự đồng hành của chính quyền sở tại, Đại sứ quán Việt Nam và các tổ chức cộng đồng, hành trình gìn giữ tiếng mẹ đẻ nơi đất khách đang ngày càng vững vàng, truyền cảm hứng và mở ra nhiều hy vọng mới cho tương lai.
.svg){kind=icon}
