Vén màn 'đế chế ngầm' và hành trình những đại ca giang hồ sa lưới

Lời tòa soạn:

Thời gian qua, việc nhiều "trùm giang hồ" bị bắt giữ đã cho thấy nỗ lực không ngừng của lực lượng công an trong cuộc chiến chống tội phạm, đặc biệt là tội phạm có tổ chức. Việc bắt giữ những kẻ cầm đầu này không chỉ làm suy yếu các băng nhóm, ngăn chặn hoạt động phi pháp mà còn góp phần mang lại bình yên cho xã hội. VietNamNet lật lại hồ sơ các ông trùm khét tiếng để nhìn lại hành trình lực lượng chức năng bền bỉ đấu tranh với các băng nhóm tội phạm.

Tội phạm có tổ chức ngày càng trở nên liều lĩnh, manh động và tinh vi, len lỏi vào nhiều mặt của đời sống xã hội từ cho vay nặng lãi, bảo kê, khai thác tài nguyên trái phép đến buôn bán ma túy, vũ khí. Ở những địa bàn có đời sống kinh tế sôi động, các băng nhóm tội phạm biến hóa dưới nhiều hình thức.

Trước sự vào cuộc của lực lượng công an, nhiều băng nhóm tội phạm có tổ chức đã và đang bị bóc gỡ tận gốc, góp phần lập lại trật tự, mang lại sự bình yên cho xã hội.

Trong những chiến công ấy, mới đây nhất, dư luận dồn sự chú ý vào việc Bộ Công an khám xét nơi ở và tống đạt các quyết định tố tụng đối với Nguyễn Anh Tuấn (51 tuổi), tức Tuấn “thần đèn” - một giang hồ cộm cán ở Thanh Hóa.

Cái tên Tuấn "thần đèn" từ lâu đã không còn xa lạ trong giới giang hồ xứ Thanh. Băng nhóm của Tuấn cho vay nặng lãi, siết nợ, cưỡng đoạt tài sản, dùng mạng xã hội phô trương thanh thế và coi thường pháp luật, khiến người dân bất an.

Từng nhiều lần vào tù ra tội nhưng Nguyễn Anh Tuấn vẫn tiếp tục có những hành vi vi phạm pháp luật với quy mô lớn, tổ chức chặt chẽ và thủ đoạn xảo quyệt, tinh vi.

Cụ thể, núp bóng là một doanh nghiệp xây dựng với hàng chục công ty được cấp phép khai thác khoáng sản tại Thanh Hóa, Tuấn tổ chức khai thác vượt công suất, gian lận kê khai doanh thu, gây thiệt hại lớn cho ngân sách nhà nước.

Nhận thấy tính chất nghiêm trọng của vụ việc, Bộ Công an đã chỉ đạo Cục C03 vào cuộc. Ngày 2/5/2025, cơ quan điều tra bất ngờ khám xét hàng loạt trụ sở công ty liên quan đến Tuấn. Tiếp đó, ngày 2/6, Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an đã khởi tố bị can, bắt tạm giam Nguyễn Anh Tuấn và 6 người khác.

Trong đó, Tuấn "thần đèn" bị khởi tố, bắt tạm giam về hai tội vi phạm quy định về khai thác tài nguyên và vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng. Vụ án vẫn đang được tiếp tục điều tra, tuy nhiên, động thái nêu trên cho thấy sự quyết liệt của lực lượng công an trong việc trấn áp tội phạm có tổ chức, băng nhóm.

Hà Nội cũng từng tồn tại những nhóm tội phạm vận hành theo kiểu xã hội đen cổ điển: xăm trổ, vây nhà con nợ, dọa giết, đe dọa cả người thân.

Mai Hồng Hải (biệt danh Hải “Lu”) là một trong những cái tên khiến nhiều người vẫn ám ảnh khi nhắc đến dân anh chị ở Hà Nội. Hải "Lu" từng 4 lần ngồi tù. Sau khi mãn hạn tù lần thứ tư, Hải gom đàn em lập băng nhóm chuyên đòi nợ thuê với cách thức bạo lực.

Hải có quan hệ thân thiết với nhiều dân anh chị Hà thành, qua đó, Hải nhận các hợp đồng đòi nợ và ăn chia theo tỉ lệ khác nhau.

Vào tháng 1/2025, sau thời gian dài bền bỉ điều tra, Công an TP Hà Nội đã huy động hơn 60 cán bộ chiến sĩ đồng loạt đột kích 6 địa điểm liên quan, bắt giữ Hải và đồng bọn. Mai Hồng Hải cùng nhiều đàn em bị khởi tố, bắt tạm giam với cáo buộc cưỡng đoạt tài sản.

Kết quả điều tra bước đầu cho thấy, chỉ trong vòng 6 tháng, nhóm của Hải đã thực hiện 20 vụ đòi nợ bằng bạo lực, gây tổn thương tâm lý nghiêm trọng cho nhiều nạn nhân.

Trong giới giang hồ ở Việt Nam, những cái tên như Tuấn "thần đèn" và Hải "Lu" là những đối tượng mới nổi trong hơn một thập kỷ qua. Trong quá khứ, những năm 90 của thế kỷ trước, cái tên Trương Văn Cam (tức Năm Cam) đã gieo nỗi khiếp sợ cho rất nhiều người với các thủ đoạn tàn độc.

Năm Cam hiện lên trong trí nhớ của nhiều người là một "ông trùm" khét tiếng số 1 TPHCM những năm 1990-2000. Với mạng lưới trải dài từ quán bar, nhà hàng, vũ trường đến sòng bạc và các bến bãi, Năm Cam thao túng cả nền “kinh tế ngầm” khổng lồ.

Đáng chú ý, Năm Cam có mối liên hệ ngầm với một số cán bộ biến chất, khiến địa bàn và lĩnh vực hoạt động của băng nhóm này ngày càng mở rộng.

Chỉ đến khi chuyên án mang bí số Z501 (hay còn gọi là chuyên án "Năm Cam và đồng bọn") được thành lập vào tháng 5/2001 do Bộ Công an chủ trì thì băng nhóm của Năm Cam mới bị xóa sổ. Phiên toà xét xử vụ án Năm Cam cũng được ghi nhận là kỷ lục thời điểm đó về số bị can hầu tòa (hơn 100 đối tượng). Việc bắt giữ và xét xử Năm Cam đã chính thức chặt đứt đường dây tội phạm gieo rắc nỗi khiếp sợ ở TPHCM và các tỉnh, thành.

Nếu Năm Cam nổi lên ở các tỉnh phía Nam, thì Vũ Hoàng Dung (tức Dung Hà) lại là cái tên có "số má" ở các tỉnh phía Bắc, đặc biệt là Hải Phòng. Khi đã gây dựng được thanh thế ở ngoài Bắc, năm 1998, Dung Hà mở rộng địa bàn vào phía Nam và được Năm Cam nâng đỡ.

Tuy nhiên, mối quan hệ giữa Dung Hà và Năm Cam nhanh chóng xấu đi khi nhiều mâu thuẫn nảy sinh trong quá trình điều hành "thế lực ngầm". Theo đó, Dung Hà có nhiều hành động quậy phá, cản trở việc làm ăn do Năm Cam đứng ra bảo kê.

Cuộc đấu đá giữa hai trùm xã hội đen được đẩy lên đỉnh điểm khi Dung Hà bị nhóm đàn em của Năm Cam dùng súng sát hại. Vụ án gây chấn động TPHCM lúc bấy giờ và là nguyên nhân trực tiếp khiến Năm Cam "sa lưới" lực lượng chức năng.

Ngoài các trùm giang hồ sừng sỏ nói trên, lực lượng công an đã từng triệt phá nhiều băng nhóm tội phạm có tổ chức như Khánh Trắng, Minh Sâm, Phúc Bồ... Trong đó, Khánh Trắng, trùm bảo kê chợ Đồng Xuân, Hà Nội đã xây dựng cả “Liên hiệp Hợp tác xã” làm bình phong để thu tiền tiểu thương. Còn Minh Sâm - "ông trùm" khét tiếng đất Bắc Ninh kiểm soát bến bãi, ép tiểu thương nộp tiền theo ngày, bảo kê vận tải, dùng bạo lực khống chế mọi ai muốn phản kháng.

Qua việc theo dõi diễn biến lực lượng công an triệt phá các băng nhóm tội phạm mới đây có thể nhận thấy, tội phạm kiểu “xã hội đen” dù bị truy quét, trấn áp mạnh nhưng chúng vẫn biến tướng, len lỏi trong đời sống xã hội dưới nhiều vỏ bọc mới.

Luật sư Lê Văn Kiên, Trưởng Văn phòng Luật sư Ánh Sáng Công Lý, nhận định: “Tội phạm hoạt động theo kiểu xã hội đen không chỉ gây thiệt hại kinh tế nghiêm trọng mà còn để lại những hệ lụy nặng nề về tinh thần và phá vỡ trật tự xã hội”.

Không ít doanh nghiệp buộc phải “nuôi giang hồ” để được yên ổn làm ăn, hoặc chấp nhận bị “đánh sập” khi không khuất phục. Môi trường kinh doanh vì thế bị bóp nghẹt, nhà đầu tư mất niềm tin, kéo theo sự chững lại của tăng trưởng kinh tế địa phương.

Theo luật sư Kiên, không chỉ dừng lại ở thiệt hại vật chất, các băng nhóm này còn gieo rắc nỗi sợ hãi trong cộng đồng. Người dân sống trong vùng ảnh hưởng thường xuyên mang tâm lý bất an, lo sợ bị đe dọa, trả thù.

Nhiều nạn nhân bị livestream, quay video làm nhục để gây sức ép đòi nợ, một hình thức “khủng bố tinh thần” thời công nghệ số.

Theo thống kê của Bộ Công an, quý 1/2025, lực lượng công an đã điều tra, phá án 9.468 vụ phạm tội về trật tự xã hội; bắt, xử lý gần 20.000 đối tượng; triệt phá 9 băng, nhóm tội phạm; bắt, vận động đầu thú, thanh loại hơn 700 đối tượng truy nã.

Các chuyên án lớn đã được triển khai trên toàn quốc, nhằm vào các băng nhóm “núp bóng doanh nghiệp”, liên quan đến tín dụng đen, sử dụng công nghệ cao hoặc hoạt động xuyên biên giới. Nhiều đường dây đã bị triệt phá.