Trong những năm gần đây, tỉnh Yên Bái đã thể hiện quyết tâm mạnh mẽ trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) xây dựng nông thôn mới (NTM) và giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021–2025. Với sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, sự chung sức đồng lòng của người dân và cộng đồng doanh nghiệp, diện mạo nông thôn Yên Bái đã có những thay đổi toàn diện và sâu sắc.
Cú hích mạnh từ cơ chế và chính sách
Trong báo cáo tham luận gửi đến Hội nghị toàn quốc tổng kết Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững và Phong trào “Cả nước chung sức xây dựng NTM”, Phong trào “Vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau” giai đoạn 2021 - 2025 được tổ chức vào ngày 22/6 vừa qua, Yên Bái xác định rõ xây dựng NTM là nhiệm vụ trọng tâm trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội nông thôn. Tỉnh Yên Bái đã ban hành 51 văn bản để hoàn thiện cơ chế, chính sách và hướng dẫn thực hiện chương trình, đảm bảo triển khai đồng bộ từ tỉnh đến xã.
Tổng nguồn lực huy động cho Chương trình đạt hơn 17.174 tỷ đồng, trong đó vốn tín dụng lên tới 6.000 tỷ đồng; vốn ngân sách Trung ương và địa phương gần 1.110 tỷ đồng; vốn lồng ghép trên 8.874 tỷ đồng và đóng góp từ doanh nghiệp, cộng đồng trên 1.189 tỷ đồng.
Nhờ đó, tỷ lệ đạt các nội dung, tiêu chí của chương trình tại hầu hết các xã đều trên 80%, đặc biệt không phát sinh nợ đọng xây dựng cơ bản – một chỉ dấu quan trọng cho thấy sự kiểm soát tài chính chặt chẽ và bền vững của địa phương.
Thu nhập tăng, hạ tầng khang trang, đời sống nâng cao
Đến nay, toàn tỉnh Yên Bái đã có 115/146 xã đạt chuẩn nông thôn mới (chiếm 78,8%), trong đó có 39 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 13 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu; 135 thôn đạt chuẩn NTM và 329 thôn đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Năm đơn vị cấp huyện đã hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM gồm: Trấn Yên, thành phố Yên Bái, thị xã Nghĩa Lộ, Yên Bình và Văn Yên.
Thu nhập bình quân đầu người năm 2024 đạt khoảng 56,3 triệu đồng, tăng 5,4 triệu đồng so với năm trước. Hệ thống hạ tầng được cải thiện toàn diện; chất lượng giáo dục, y tế nâng cao; các thiết chế văn hóa, thể thao được đầu tư, đời sống tinh thần người dân được chú trọng. Không gian nông thôn đang dần hiện lên với diện mạo “sáng – xanh – sạch – đẹp”.
Gắn kết nông thôn mới với phát triển bền vững
Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) là điểm sáng trong phát triển kinh tế nông thôn. Tính đến nay, tỉnh đã cấp chứng nhận cho 275 sản phẩm OCOP, gồm 25 sản phẩm đạt 4 sao và 250 sản phẩm đạt 3 sao. Đây không chỉ là minh chứng cho sự đổi mới sáng tạo mà còn là cầu nối giữa sản phẩm bản địa với thị trường rộng lớn.

Ngoài ra, tỉnh đã phát triển mô hình du lịch nông thôn gắn với xây dựng NTM tại Suối Giàng (Văn Chấn) với kinh phí 4,584 tỷ đồng, góp phần tạo dựng thương hiệu du lịch bản sắc, đồng thời nâng cao vai trò cộng đồng trong bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống.
Các chương trình về môi trường, cấp nước sạch và an ninh trật tự cũng được triển khai đồng bộ. Riêng chương trình tăng cường an ninh trật tự đã được triển khai tại 108 xã với kinh phí 1.085 triệu đồng và đạt tỷ lệ giải ngân 100%.
Từ thực tiễn triển khai Chương trình, Yên Bái rút ra nhiều bài học quý báu như: vai trò lãnh đạo quyết liệt từ cấp ủy, chính quyền; phát huy gương mẫu cán bộ thôn, bản; công khai minh bạch trong huy động sức dân; lựa chọn nội dung phù hợp với điều kiện địa phương; lồng ghép hiệu quả các nguồn lực hỗ trợ.
Yên Bái sẽ tiếp tục nâng cao chất lượng sống cho người dân, thúc đẩy chuyển đổi số, cơ giới hóa, khuyến khích kinh tế hợp tác, thu hút đầu tư tư nhân và bảo vệ môi trường. Tỉnh cũng sẽ phát triển nông nghiệp tuần hoàn gắn với du lịch, đảm bảo phát triển bền vững về mọi mặt.