Cuối năm 2017, dự án “Hỗ trợ Nông sản Việt Nam xây dựng nhận diện thương hiệu toàn cầu” với sự tài trợ của Đại sứ quán Úc tại Việt Nam đã được triển khai thí điểm trên chuỗi thanh long xuất khẩu sang thị trường Úc.

Những lô hàng thanh long đầu tiên được cấp phép xuất khẩu sang Úc thời điểm đó đã đánh dấu bước tiến mới của ngành nông nghiệp Việt Nam trong việc mở rộng thị trường tiêu thụ.

Vấn đề đặt ra là nền tảng blockchain này có gì đặc biệt. Bản thân của Blockchain và dữ liệu lưu trữ có tính bền vững, ổn định, lâu dài. Sức mạnh này tạo cơ hội cho việc truy xuất nguồn gốc nông sản trên nền tảng blockchain trở nên dễ dàng và có thể tin cậy.

Nếu như trước đây khi muốn truy xuất nguồn gốc một loại nông sản nào đó được bán tại một trong các siêu thị, cần phải có rất nhiều công đoạn thủ công và tốn nhiều thời gian. Đặc biệt, nếu trường hợp loại nông sản đang bán bị nhiễm khuẩn chẳng hạn, thật không dễ truy ra nguồn gốc ban đầu của nó, dẫn đến có thể nguyên một lô hàng sẽ bị tiêu huỷ rất lãng phí.

W-minhhoa.png
Ảnh minh hoạ

Trong khi đó với giao dịch được liệt kê chi tiết nếu ứng dụng blockchain, siêu thị có thể nhanh chóng truy ra được nó được trồng ở nông trại nào, khu vực nào. Nếu nguồn gốc nhiễm khuẩn là từ một nông trại cụ thể nào đó, thay vì thu hồi tất cả và đem đi tiêu hủy, siêu thị hay nhà cung ứng (hay là cơ quan quản lý) chỉ cần thu hồi loại nông sản có nguồn gốc từ nông trại nơi để xảy ra nhiễm khuẩn. Tất cả đều rất nhanh và hiệu quả, dễ dàng kiểm soát sự lây lan và hạn chế số người tiêu dùng bị ảnh hưởng, và tránh lãng phí.

Tại Việt Nam, một ứng dụng thực tiễn của công nghệ Blockchain đã được giới thiệu tại Diễn đàn nông nghiệp mùa Xuân 2018 nhằm minh bạch hóa nguồn gốc và chất lượng sản phẩm nông sản.

Theo đó, LINA.NETWORK là một nền tảng công nghệ được xây dựng trên Blockchain. Tuy nhiên, nền tảng LINA được tối ưu hóa bằng thiết kế Hybrid, hay tạm gọi là thiết kế "lai", đảm bảo được việc theo dõi nguồn gốc một sản phẩm nào đó trong thời gian thực.

Khả năng hiển thị minh bạch/Visibility: Với chuỗi cung ứng thông thường sẽ luôn có các "điểm mù" (blind spot) trên chuỗi (chain), ví dụ liệu người bán có gửi đủ đơn đặt hàng hay không, hay tàu chở hàng cập bến hay chưa? Blockchain có thể cho phép thể hiện chi tiết 1 tài sản (asset) trong hệ thống đang ở đâu và ở trạng thái nào, tại bất kỳ thời điểm nào, ai đang nắm quyền lưu giữ sản phẩm đó.

Khả năng tối ưu/Optimization: Với các thông tin trên, các tổ chức trong chuỗi cung ứng có thể "dự đoán" được là khi sản phẩm đến nơi sẽ có trạng thái như thế nào và trong thời gian nào, qua đó tối ưu hóa (optimization) được quy trình. Ví dụ, Toyota sử dụng Blockchain để theo dõi (track) hàng ngàn bộ phận được di chuyển qua nhiều quốc gia, nhà máy trong thời gian thực để qua đó tối ưu quá trình lắp ráp ô tô.

Truy xuất nguồn gốc/Tracking: Vì dữ liệu trong Blockchain là hoàn toàn minh bạch với tất cả mọi người và được cập nhật gần như tức thời. Vì vậy, có thể truy xuất nguồn gốc của sản phẩm gần như mọi lúc ở mọi thời điểm và ở bất cứ đâu.

Với công nghệ Blockchain, dữ liệu sẽ được lưu vào một cách tuần tự trong các khối (block), và để được ghi dữ liệu vào Blockchain cần phải được sự đồng thuận của đa số các nút (nodes) tham gia hệ thống, và sự đồng thuận đó được quy định một cách rất chặt chẽ bởi các logic được định sẵn (ví dụ như ai có quyền gì). Dữ liệu khi đã được đưa vào Blockchain thì sẽ không thể bị thay đổi sai lệch với chuẩn định trước. Blockchain sẽ tạo dữ liệu theo dạng các khối (block) và các khối đó sẽ tồn tại mãi mãi và được chia sẻ trong hệ thống.

Duy Khánh và nhóm PV, BTV