Vào một ngày xuân, những bông hoa Mộc lan e ấp nở trắng trên những thân cây khẳng khiu - vừa vượt qua một mùa đông giá rét – trông xa như những bông tuyết trắng còn sót lại trên cành, tôi được mời tới thăm thành phố Boston (Mỹ) nơi hiện diện những trường ĐH danh tiếng như Harvard, MIT, UMAS …
Sân bay của TP Boston với những mảng đá lát tạo những nét hoa văn rất đẹp và hoành tráng. Chuyến bay của tôi từ VN phải transit hai lần. Vừa từ sân bay Kenedy của NY – đông đúc và lộn xộn đến sân bay Boston đã khác hẳn- văn minh, lịch sự và sạch sẽ.
Nơi tôi ở - nằm ngay trung tâm TP – một khách sạn rất đẹp và sang trọng. Đây chính là nơi Bác Hồ đã từng làm phụ bếp với toàn bộ khung cảnh cổ kính từ trang trí, bàn ghế… như vẫn còn từ thời đó. Chiếc bàn của Bác dùng để chuẩn bị nấu ăn vẫn còn đây. Nghe nói cũng đã có nhiều cuộc thương thuyết để mua lại chiếc bàn đó cho viện bảo tàng hoặc các nhà sưu tầm tư nhân… Nhưng rồi, khách sạn đã quyết định giữ lại vì muốn có nó như là một phần của lịch sử khách sạn.
Căn phòng tôi ở rất đẹp nhìn ra hai mặt phố chính. Mở cửa sổ ra nhìn thẳng vào con gà trống trên nóc chuông của nhà thờ lớn và chếch ra công viên trung tâm – nơi trước đây từng là nơi tập hợp mua bán các mặt hàng nông sản của nông dân trong vùng. Mở cửa ra, phòng kế bên là nơi ông nội của Tổng thống huyền thoại Kenedy đã từng ở khi ông là Thống đốc tiểu bang này. Trên chiếc cửa gỗ của căn phòng còn gắn chiếc biển đồng có ghi rõ: “Căn phòng của ông John F Honeyfitz Fitzgerald
John F Fitzgerald là một trong những Thị trưởng nổi tiếng nhất của TP Boston và là một người có sức mạnh của Đảng Dân Chủ. Ông còn nổi tiếng là người ông nội đáng yêu của Tổng thống John F Kenedy. Ông mất đi vào tuổi 87 sau một trận ốm dài. Khi ông mất, thành phố đã treo cờ rủ để tưởng nhớ ông.
Trong bữa ăn sáng của phòng ăn sang trọng, rất đông những nhà quý tộc, những trí thức lịch thiệp của thành phố. Tôi cảm giác như đang ngồi ở một khách sạn cổ của nước Anh xa xôi, với những người phục vụ lịch sự và trang nhã trong những bộ đồng phục đen cổ điển và đội mũ ống…May thay, vào cuối bữa ăn, tôi thấy một anh bạn người Á Châu –một giáo sư ĐH ngồi ngay cạnh bàn tôi. Chúng tôi gật đầu chào vì có lẽ vì có đồng cảm với người đồng hương da vàng.
Anh bạn từ Trường ĐH UMAS đã lấp ló ở cửa để đón chúng tôi xuống thăm trường – đây là ngôi trường ĐH công duy nhất tại thành phố này. Trường nằm ngay bên bờ cảng, với cảnh quan tuyệt vời, nhìn ra biển. Đây là khu thư viện nổi tiếng do cựu Tổng thống J F Kenedy tặng cho trường, cạnh đó là một khu thư viện lớn hơn do ông em Ted Kenedy cung cấp kinh phí xây dựng. Trường có cả một đội thuyền buồm cho sinh viên sử dụng tập luyện và tham gia vào các cuộc đua thuyền quốc tế.
Hôm nay là ngày dành riêng cho các phụ huynh và học sinh của khóa tới, các hội sinh viên khác nhau: Hội sinh viên Châu Á, Châu Phi, Hội sinh viên TQ, VN… đều có bàn riêng để giới thiệu với các bạn sinh viên khóa sau. Sau các hoạt động ngoại khóa của sinh viên, chúng tôi vào thăm khu văn phòng của các câu lạc bộ này. Nhà trường cung cấp cho mỗi hội một văn phòng riêng để các em tự do hoạt động. Điều đó cho thấy các hoạt động cộng đồng, ngoại khóa rất được khuyến khích.
Cạnh trường là khu nhà ở do các công ty tư nhân xây để chuyên cho sinh viên thuê, với những căn hộ đẹp đẽ như khách sạn và giá cả cũng chẳng kém gì … khách sạn: Phòng 02 giường ngủ với 02 buồng tắm và phòng khách, bếp có giá 1800US/ tháng. Những ngôi nhà không cao lắm khoảng 3,4 tầng thoáng đãng, có tầm nhìn ra biển sẽ giúp quãng thời gian học tập ở nơi đây như một kỳ nghỉ ngơi êm ả bên bờ biển.
Vì là trường công nên trường có giá tiền học thấp nhất so với các trường tư khác ở đây, giá từ 26000-29000USD/ năm. Tuy nhiên chất lượng của các phương tiện giảng dạy cũng như điều kiện học tập không khác nhau nhiều lắm.
Để có một cái nhìn tổng thể hơn, chúng tôi sang thăm trường MIT và Harvard. Những tòa nhà của MIT ( Học viện Kỹ thuật Masachusset) nhìn ra cửa sông Charles êm đềm chảy ra biển. Bên kia bờ là trung tâm thành phố với những ngôi nhà cao vút, đẹp đẽ. Bên này là thành phố Cambridge - lặng lẽ một trung tâm GD và ĐT. Những nhà trí thức tương lai dường như muốn tách mình khỏi những ồn ào phố xá của đô thị và ẩn mình trong cái tĩnh lặng nghiêm túc của nghiên cứu, học thuật.
Quảng trường Harvard bé nhỏ với những nhóm người từ nhiều quốc tịch khác nhau đến để thăm quan các kỳ quan của tri thức mà người Mỹ đã xây dựng nên – với truyền thống mang đậm chất Anh, nhưng sự mở ra thì tới vô cùng.
Anh bạn Sean – một cậu sinh viên năm thứ tư của Trường Harvard đã tham gia vào nhóm hoạt động tình nguyện làm tour guide để cung cấp thông tin về nhà trường, hướng dẫn chúng tôi đi thăm trường.
Ngay khi bước vào khu nhà ở của sinh viên năm đầu bao gồm 13 khu ký túc xá, chúng tôi đã cảm nhận ngay không khí vui nhôn và khác người của sinh viên Harvard. Hôm nay là một ngày nắng đẹp đầu tiên trong năm. Một nhóm các sinh viên nam vui tính đã nằm dài trên bãi cỏ phơi nắng, một nhóm khác đông hơn, tập hợp nhảy nhót, mặc chỉ áo phông, quần đùi, chào mừng hè sang!
Chợt nhớ tới sinh viên và các trường ĐH nước mình. Một chút bùi ngùi… Bao giờ các ĐH Việt Nam có được những cơ ngơi, hạ tầng cơ sở học tập, nghiên cứu, có được vị thế “sánh vai với GD các cường quốc năm chấu bốn biển” nhỉ?
L. Hương